Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ἡ πνευματική ζωή ὡς βασική προϋπόθεση γιά τήν καλή ἀποκατάσταση»
Θά ποῦμε σήμερα παιδιά, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἕνα θέμα πού ἔχει σχέση μέ τήν ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν λένε ἀποκατάσταση οἱ ἄνθρωποι στόν κόσμο συνήθως ἐννοοῦνε τόν γάμο. Ἀλλά ἡ σωστή ὀπτική τοῦ πράγματος «ἀποκατάσταση» εἶναι νά ἀποκατασταθεῖ κανείς στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ γάμος καί ὁ μοναχισμός, πού εἶναι οἱ δυό δρόμοι γιά νά πάει κανείς στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, αὐτό ἔχουν σάν τελικό στόχο. Δέν ἔχουν μιά ἐφήμερη, ἄς ποῦμε, ἀπόλαυση, μιά ἐφήμερη καλοπέραση. Εἴτε στόν ἕναν δρόμο πάει κανείς εἴτε στόν ἄλλον, δέν πρέπει νά χάσει τόν στόχο καί τό τέλος, τό ὁποῖο εἶναι ὁ Χριστός. «Ἐγώ εἶμαι τό Α καί τό Ω, ἡ ἀρχή καί τό τέλος»1.
Ὁπότε, ἄς δοῦμε σήμερα, μέ ὁδηγό τόν π. Παΐσιο, πῶς πετυχαίνεται αὐτή ἡ καλή ἀποκατάσταση, πῶς δέν θά χάσουμε τόν στόχο, τόν Χριστό. Ὁ Γέροντας, προκαταρκτικά νά τό ποῦμε, τόνιζε ὅτι πρέπει κανείς ἀπό νωρίς νά ἀποφασίσει ποιόν δρόμο θά πάρει. Γιατί, καί ὁ ἕνας δρόμος καί ὁ ἄλλος, εἶναι ἕνας δρόμος σταυρικός, ὁ ὁποῖος ὁδηγεῖ στήν Ἀνάσταση. Καί ὅσο πιό γρήγορα κανείς πάρει αὐτό τόν δρόμο, τόσο πιό βέβαιη εἶναι καί ἡ Ἀνάσταση, πιό εὔκολη. Ἔλεγε ὁ Γέροντας πώς, ἰδιαίτερα μετά τά 30, ὁ ἄνθρωπος δύσκολα ἀποφασίζει, εἴτε νά πάει στόν μοναχισμό εἴτε νά πάει στόν γάμο, γιατί βάζει πάνω ἀπ’ ὅλα τήν λογική.
Ἄς δοῦμε λοιπόν σήμερα αὐτό τό κεφάλαιο «Ἡ πνευματική ζωή εἶναι βασική προϋπόθεση γιά τήν καλή ἀποκατάσταση»2. Θά τό διευρύνουμε λίγο... Ὁ Γέροντας ἑστιάζει ἴσως πιό πολύ στόν γάμο, ἀλλά ἰσχύουν καί γιά τόν μοναχισμό. Ἄν κανείς θέλει νά πάει καλά στό μοναστήρι, νά προκόψει πνευματικά, πάλι πρέπει νά κάνει πνευματική ζωή πρίν πάει στό μοναστήρι. Δέν σημαίνει, ἐπειδή δέν πῆγα ἀκόμα στό μοναστήρι καί εἶμαι στόν κόσμο, δικαιολογοῦμαι νά ἁμαρτάνω ἤ νά μή ζῶ μέ τόση προσοχή ὅση θά εἶχα ἄν ἤμουν στό μοναστήρι. Γιά νά πετύχει κανείς στόν μοναχισμό, θά πρέπει καί πρίν ἀπ’ τόν μοναχισμό νά κάνει καλή ζωή, πνευματική ζωή. Ἐπίσης, γιά νά πετύχει στόν γάμο, θά πρέπει πρίν ἀπ’ τόν γάμο νά κάνει καλή ζωή, πνευματική ζωή. Κι ὅσο περισσότερο προκόψει πρίν, τόσο τό μετά θά εἶναι ἐπιτυχέστερο.
«- Γέροντα, ἡ τάδε πού σᾶς εἶπε ὅτι σκέφτεται τόν Μοναχισμό μοῦ εἶπε ὅτι ἕνας συμφοιτητής της τήν ρώτησε γιατί δέν πάει στόν κινηματογράφο καί δέν βγαίνει ἔξω μέ ἀγόρια. Τί ἔπρεπε νά τοῦ ἀπαντήσει;»3.
Ὁ Γέροντας τώρα:
«- Ἔπρεπε νά τοῦ πεῖ: «Τέτοια ἐρώτηση οὔτε ὁ ἀδελφός μου μοῦ ἔκανε ποτέ καί μοῦ τήν κάνεις ἐσύ;»4. Βλέπετε ὁ Γέροντας πόσο ἑστιάζει στό θέμα τῆς ἀδιαντροπιᾶς καί τῆς αἰδοῦς ἀπ’ τήν ἄλλη μεριά. Ἡ αἰδώς - ντροπή, εἶναι μεγάλη ἀρετή. Δυστυχῶς, οἱ ἄνθρωποι σήμερα τήν ἔχουν ἀπολέσει καί κηρύττουν ὅτι πρέπει νά ἀπολεσθεῖ. Διάφοροι ψυχολόγοι, φιλόσοφοι... κηρύττουνε κηρύγματα κατά τῆς αἰδοῦς, κατά τῆς ντροπῆς, ὅτι εἶναι κάτι πού ἀναστέλλει τόν ἄνθρωπο, ἐνῶ εἶναι κάτι πού τό ἔχει δώσει ὡς δῶρο ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο γιά νά προφυλάσσεται ἀπό τήν ἁμαρτία. Ὁπότε, λέει ἐδῶ, ἔπρεπε νά τοῦ πεῖ ἀκριβῶς αὐτό. Σάν νά τοῦ λέει: δέν ντρέπεσαι νά κάνεις τέτοιες ἐρωτήσεις πού δέν μοῦ κάνει οὔτε ὁ ἀδελφός μου;
Συνεχίζει ἡ ἐρώτηση:
«- Μετά ἀπό λίγες μέρες τήν συνάντησε ἔξω ἀπό τήν Σχολή της -αὐτή δέν τόν εἶχε δεῖ- καί τήν ἔπιασε ἀπό τόν ὦμο. Ἐκείνη τοῦ εἶπε μόνον ἕνα «γειά σου» καί μπῆκε ἀμέσως μέσα.
- Ὄχι, δέν ἔκανε καλά! Σ’ αὐτήν τήν περίπτωση ἔπρεπε νά ἀντιδράσει, γιατί, ἔτσι ὅπως φέρθηκε, μπορεῖ νά τοῦ ἔδωσε τήν ἐντύπωση ὅτι δέχθηκε αὐτήν τήν ἐκδήλωσή του, ὁπότε ἐκεῖνος θά τό ξανακάνει. Ἡ ἡλικία στήν ὁποία βρίσκεται τώρα εἶναι λίγο δύσκολη καί δέν τήν ὠφελεῖ νά κάνει συντροφιά μέ ἀγόρια». Προφανῶς ἤτανε νέα. «Οὔτε χρειάζεται νά μιλήσει μαζί τους, τάχα γιά νά τά βοηθήσει. Καί ἄν ἀποφασίσει νά δημιουργήσει οἰκογένεια, ὅταν γνωρίσει ἕνα καλό παιδί, πρέπει νά τό πεῖ στούς γονεῖς της.
Αὐτοί θά ἐξετάσουν ἄν ἔχει τίς προϋποθέσεις νά κάνουν μιά καλή οἰκογένεια. Ἀλλά τώρα πού δέν ἔχει ἀκόμη ἀποφασίσει ποιά ζωή θά ἀκολουθήσει, δέν τήν βοηθάει νά μιλάει μέ τά ἀγόρια, γιατί ζαλίζεται χωρίς λόγο καί χάνει τήν γαλήνη της.
Ὅσα παιδιά ἀσχολοῦνται μέ τέτοια εἶναι τά καημένα πολύ ζαλισμένα καί συνέχεια ταραγμένα· δέν ἔχουν γαλήνη. Τό πρόσωπό τους καί τά μάτια τους εἶναι ἀγριεμένα»5.
Βλέπετε πόσο εὔστοχα ἀπαντάει ὁ Γέροντας. Ὅταν δέχεσαι μία πρόκληση, πρέπει νά ξεκαθαρίζεις τά πράγματα. Σήμερα γίνεται πρόκληση καί ἀπό τίς γυναῖκες πρός τούς ἄντρες, ὄχι μόνο ἀπό τούς ἄντρες πρός τίς γυναῖκες καί κανείς θά πρέπει νά εἶναι ξεκάθαρος, νά μή δίνει ψεύτικες ἐλπίδες στόν ἄλλον. Αὐτό λέει ἐδῶ, θά ἔπρεπε νά ἀντιδράσει.
Νά δεῖ κανείς μέσα του πρός τά ποῦ κλίνει ἡ ζυγαριά. Ἄν κλίνει πρός τόν μοναχισμό, τότε δέν ἔχει ἔννοια νά ἀσχολεῖται μέ τό ἄλλο φύλο. Ἄν δέν ξέρεις ἀκόμα καί εἶσαι στίς σπουδές σου, πάλι δέν ἔχει ἔννοια νά ἀσχολεῖσαι μέ τό ἄλλο φύλο. Θά δεῖτε, πιό κάτω λέει ὁ Γέροντας, ὅτι κι ἄν ἀκόμα ἔχεις ἀποφασίσει τόν γάμο, πάρε πρῶτα τό πτυχίο σου καί μή ζαλίζεσαι μ’ αὐτά. Μετά κάνεις αὐτό πού ἔχεις σκοπό νά κάνεις. Κάθε πράγμα νά τό κάνουμε στόν καιρό του καί μέ τάξη. Γιατί, ἄν κανείς ἀρχίσει μιά σχέση ἄς ποῦμε στό πρῶτο ἔτος στό Πανεπιστήμιο, μέχρι νά τελειώσει τό Πανεπιστήμιο, γιά νά παντρευτεῖ - γιατί συνήθως ἔτσι θέλουνε, νά τελειώσουν τό Πανεπιστήμιο - θά περάσουν 4-5 χρόνια καί ὅλα αὐτά τά χρόνια θά εἶναι σέ πολύ μεγάλο πειρασμό νά ἁμαρτήσει. Γιατί λοιπόν ν’ ἀρχίσεις νά ἀσχολεῖσαι μέ τέτοια πράγματα, ἐφόσον ἔχεις βάλει μπροστά σου ἕναν στόχο, ὁ ὁποῖος ἀπαιτεῖ ἀπό σένα καί χρόνο καί δυνάμεις καί ψυχική ἐνέργεια καί νά δαπανήσεις τίς δυνάμεις σου σέ πράγματα πού δέν εἶναι ἐκείνης τῆς ὥρας;
«Ἡ ἔλξη τοῦ γυναικείου φύλου ἀπό τόν ἀνδρικό, καί τό ἀντίθετο, ὑπάρχει στή φύση τοῦ ἀνθρώπου. Ἀλλά νά τῆς πεῖς, ὅτι τώρα δέν εἶναι καιρός γι’ αὐτό. Νά κοιτάξει τίς σπουδές της. Τά παιδιά πού καλλιεργοῦν αὐτήν τήν ἕλξη ἀπό μικρά, γυρίζουν ἐκεῖ τό κουμπί πρίν ἔρθει ἡ κατάλληλη ὥρα, καί ὕστερα, ὅταν ἔρθει ἐκείνη ἡ ὥρα, τό κουμπί εἶναι ἤδη γυρισμένο καί δέν μποροῦν νά χαροῦν, γιατί ἔζησαν αὐτήν τήν χαρά, τότε πού δέν ἦταν κατάλληλος καιρός.
Ἐνῶ, ὅσα παιδιά προσέχουν, χαίρονται περισσότερο ὅταν ἔρθει ὁ κατάλληλος καιρός, καί μέχρι τότε ἔχουν πολλή γαλήνη. Βλέπεις, μερικές μητέρες πού ἔχουν ζήσει ἁγνά πόσο εἰρηνικές εἶναι, παρόλο πού ἔχουν ἕνα σωρό σκοτοῦρες;»6.
Θά πρέπει κάθε πράγμα νά γίνεται στόν καιρό του. Εἶναι πολύ λάθος αὐτό πού γίνεται σήμερα στήν κοινωνία, πού ἐξάπτουν τά σαρκικά πάθη ἀπό πολύ νωρίς στούς ἀνθρώπους. Ἀπό τά πολύ μικρά παιδιά καλλιεργεῖται αὐτό τό πάθος.
«Ἐγώ πάντοτε τονίζω, ὁ νέος πρίν ἀπό τόν γάμο νά προσπαθεῖ νά ζεῖ, ὅσο πιό πνευματικά μπορεῖ, καί νά διατηρεῖ τήν ἁγνότητά του, ἡ ὁποία τοῦ ἐξασφαλίζει τήν διπλή ὑγεία. Ἡ πνευματική ζωή εἶναι βασική προϋπόθεση γιά ὁποιαδήποτε ζωή ἀκολουθήσει κανείς»7. Βλέπετε; Καί στόν μοναχισμό καί στόν γάμο χρειάζεται ἡ πνευματική ζωή. Τότε πραγματικά χαίρεται κανείς τά νιάτα του, ὅταν ζήσει πνευματικά, ἁγνά, καθαρά.
«Ὁ κόσμος ἔχει γίνει σάν ἕνα χωράφι μέ σιτάρι πού ἀρχίζει νά σταχυάζει καί μπαίνουν μέσα γουρούνια καί τό τσαλαπατοῦν. Καί τώρα φαίνονται ἀνακατεμένα χόρτα, λάσπες, στάχυα, καί ποῦ καί ποῦ, σέ καμιά ἄκρη, ὑπάρχει καί κανένα στάχυ ὄρθιο»8. Λέει ὁ Γέροντας ὅτι ἔχει προχωρήσει πολύ ἡ ἁμαρτία. Ὄντως! Ὁ κόσμος εἶναι -σχεδόν ὅλοι- μέσα στό βοῦρκο, μέσα στούς χοίρους, μέσα στή λάσπη.. Σπάνια, λέει, νά βρεῖς καί κανένα στάχυ νά στέκεται ὄρθιο, καμιά ψυχή, κανέναν ἄνθρωπο δηλαδή ἁγνό καί καθαρό, ὅπως τόν θέλει ὁ Θεός.
«Ὅσο περισσότερο πνευματική ἐργασία κάνει κανείς στά νεανικά του χρόνια, τόσο πιό εὔκολα θά εἶναι ὅλα ἀργότερα σέ ὅποια ζωή κι ἄν διαλέξει. Ὅσο καλύτερα ὁπλισθεῖ καί προετοιμασθεῖ πρίν ἀπό τήν μάχη, τόσο πιό εὔκολα θά εἶναι στόν πόλεμο, ὅταν θά πέφτουν γύρω του οἱ σφαῖρες ἤ θά βομβαρδίζουν.
Ἕως ὅτου ἔρθει ὁ καιρός νά ἀποφασίσει λ.χ. μιά κοπέλα ἄν θά γίνει μοναχή ἤ μιά καλή μητέρα, ἀπαραίτητη εἶναι ἡ ἁγνή ζωή. Γι’ αὐτό νά προσπαθήσει, ὅσο μπορεῖ, νά προοδεύει στά μαθήματά της. Ὅταν προσέχει τά μάτια της καί τά αὐτιά της καί διώχνει τούς ἄσχημους λογισμούς, λιγότερα θά ἔχει νά πετάξει ἀργότερα.
Ἤ ἕνας νέος, ὅταν συναντάει μιά καλή κοπέλα, νά προσπαθεῖ νά βάζει καλό λογισμό. Νά τήν θεωρεῖ σάν ζωντανή εἰκόνα μιᾶς Ἁγίας. Ἤ, ἄν συναντήσει μιά παραστρατημένη κοπέλα, νά τήν δεῖ σάν ἀδελφή του καί νά λυπηθεῖ γι’ αὐτήν, ὅπως θά λυπόταν γιά τό κατάντημα τῆς ἀδελφῆς του, γιατί ὅλοι εἴμαστε παιδιά τοῦ Ἀδάμ»9.
Βλέπετε πῶς πρέπει νά βλέπουμε τό ἄλλο φύλο; Σάν ἁγίες ἤ σάν τίς ἀδελφές μας, σάν τή μητέρα μας, σάν τήν Παναγία. Ἔτσι θά ὑπάρχει καί ὁ ἀνάλογος σεβασμός.
«- Σήμερα ὅμως, Γέροντα, στά πανεπιστήμια κ.λπ. ὑπάρχουν πολλοί πειρασμοί γιά ἕναν νέο»10. Παντοῦ, καί στήν ἐργασία... Ποιά εἶναι ἡ ἀπάντηση τοῦ Γέροντα;
«- Νά συνδεθεῖ μέ πνευματικά παιδιά, γιά νά βοηθιέται καί νά κινεῖται σέ μιά πνευματική ἀτμόσφαιρα»11. Αὐτό εἶναι πολύ σοφό πού λέει ὁ Γέροντας. Νά ἔχεις πνευματικούς ἀδελφούς -φυσικά πνευματικό πατέρα- καί νά κάνεις παρέα μ’ αὐτούς.
«Ἄς μήν κάνουμε τά πράγματα δυσκολότερα ἀπό ὅ,τι εἶναι. Γνωρίζω πολλά παιδιά πού πηγαίνουν στό πανεπιστήμιο καί ζοῦν ἁγνά, μέ τήν μικρή δική τους προσπάθεια καί μέ τήν μεγάλη βοήθεια τοῦ Θεοῦ»12. Γιατί ὄντως εἶναι μεγάλη ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο πού θέλει καί ἀγωνίζεται νά ζήσει ἁγνά καί καθαρά. Ἔλεγε ὁ Γέροντας μάλιστα, ὅτι στίς μέρες μας θά λογιστεῖ ὡς μαρτύριο ἡ ἁγνότητα καί ἡ καθαρότητα. Ἀλλά μήν τό θεωροῦμε καί ἀκατόρθωτο! Εἶναι κατορθωτό καί εἶναι μέσα στά μέτρα μας. Ὁ Ἅγιος Λώτ ζοῦσε μέσα στά Σόδομα καί στά Γόμορρα καί δέν ἁμάρτησε οὔτε σηκώθηκε νά φύγει. Ἔφυγε μόνο ὅταν τόν ἔβγαλε ὁ Θεός, λίγο πρίν τήν καταστροφή. Πού σημαίνει, σέ ὅποιο περιβάλλον κι ἄν ζοῦμε, δέν δικαιολογούμαστε νά ἁμαρτάνουμε, μποροῦμε νά εἴμαστε ἅγιοι. Καί ἀπόδειξη εἶναι τόσοι ἅγιοι πού ἔζησαν σέ πολύ ἁμαρτωλά περιβάλλοντα, μέσα σέ πολύ ἁμαρτωλές καταστάσεις καί δέν ἁμάρτησαν.
Μέχρι ἐδῶ μήπως θέλετε κάτι νά ρωτήσετε; Τέλειωσε αὐτό τό μικρό κεφάλαιο καί θά πᾶμε μετά στό κεφάλαιο πού λέει «Σπουδές καί ἀποκατάσταση».
«- Γέροντα, πολλά παιδιά δυσκολεύονται νά προχωρήσουν στίς σπουδές τους, ὅταν δέν ἔχουν ἀποφασίσει ποιά ζωή θά ἀκολουθήσουν. Τούς ἀπασχολεῖ συνέχεια αὐτό τό θέμα καί δέν μποροῦν νά συγκεντρωθοῦν στό διάβασμά τους»13.
Ἀπάντηση τοῦ Γέροντα:
«- Ἐγώ, ὅταν κάποιος νέος ἔχει τέτοια προβλήματα, τοῦ λέω: «Ξέρεις ὅτι σήμερα ὑπάρχουν κάτι μεγάλα ψυγεῖα; Νά βάλεις, λοιπόν, αὐτό τό θέμα σέ ἕνα τέτοιο ψυγεῖο, μέχρι νά τελειώσεις τίς σπουδές σου. Δέν σοῦ λέω νά πετάξεις αὐτά πού σέ ἀπασχολοῦν, ἀλλά νά τά φυλάξεις ἐκεῖ, μέχρι νά τελειώσεις. Ἄν δέν προσέξεις τώρα τήν μελέτη σου, τίς σπουδές σου, οἱ φίλοι σου θά τακτοποιηθοῦν, θά ἠρεμήσουν, καί μετά θά κάνουν κομποσχοίνι γιά σένα, γιά νά τακτοποιηθεῖς»14. Δηλαδή θά ἀργήσεις πάρα πολύ.
«Χρειάζεται πολύ νά προσέξουν, γιατί αὐτό εἶναι τέχνασμα τοῦ ἐχθροῦ, γιά νά τόυς δημιουργεῖ περισπασμούς»15, τό νά ἀργεῖ καί νά καθυστερεῖ κανείς μ’ αὐτούς τούς προβληματισμούς «τί θά κάνω;», «θά πάω στόν μοναχισμό;», «θά πάω στόν γάμο;»... καί περνάει ὁ καιρός. Ἄς κάνεις τίς σπουδές σου καί βάλτο αὐτό τό θέμα στό ψυγεῖο. Ἀργότερα θά ἔχει ὡριμάσει μέσα σου τό θέμα.
«- Γέροντα, εἶπα σέ κάποια κοπέλα: «Ἄν σκέφτεσαι νά παντρευτεῖς, νά μή σπουδάσεις»16. Κάποια μοναχή προφανῶς τό λέει. Καί ἀπαντάει ὁ Γέροντας:
«- Καί μέχρι νά παντρευτεῖ, τί θά κάνει; Θά πουλάει καραμέλες; Καλύτερα νά τελειώσει μιά ἐπιστήμη ἤ νά μάθει μιά τέχνη, γιατί κάτι μπορεῖ νά παρουσιασθεῖ στή ζωή της καί νά τῆς χρειασθοῦν αὐτά πού θά μάθει»17. Βλέπετε; Ὁ Γέροντας εἶναι εὐρύ πνεῦμα. Ναί μέν ἡ γυναίκα δέν πρέπει νά ἐργάζεται κανονικά ὅταν εἶναι μητέρα, αὐτό εἶναι τό φυσιολογικό, νά εἶναι βασίλισσα στό σπίτι, ἀλλά σοῦ λέει, ἐάν δέν γίνει μητέρα; Δέν ξέρεις τί μπορεῖ νά γίνει... Μπορεῖ νά ἀναγκαστεῖ νά μείνει στόν κόσμο, νά ἔχει μία ἐργασία.
«Μοῦ εἶπε κάποτε μιά κοπέλα: «Σκέφτομαι τόν Μοναχισμό, ἀλλά συνέχεια ἀλλάζω γνώμη». «Τί τάξη πᾶς;», τήν ρωτάω. «Δευτέρα λυκείου, μοῦ λέει, ἀλλά δέν θέλω νά σπουδάσω». «Δέν θέλεις νά σπουδάσεις; τῆς λέω. Τότε νά πῶ στόν πατέρα σου νά σοῦ ἀγοράσει κατσίκια, νά σοῦ πάρει καί ἕνα τσομπανόσκυλο νά τά φυλάει, νά σοῦ δώσει καί μιά φλογέρα νά παίζεις καί νά τά βόσκεις. Σοῦ ἀρέσει αὐτό; Κοίταξε νά σπουδάσεις ἤ νά μάθεις μιά τέχνη»18. Βλέπετε ὁ Γέροντας τίς ἐνθάρρυνε νά σπουδάσουν.
«Τότε, Γέροντα, μοῦ λέει, ὥσπου νά ἀποφασίσω ἄν γίνω μοναχή ἤ ἄν παντρευτῶ, νά μένω στό μοναστήρι ὡς προδόκιμη, ὥστε νά μάθω τήν τέχνη τῆς ταπεινοφροσύνης». «Αὐτήν τήν τέχνη, τῆς λέω, μπορεῖς νά τήν μάθεις καί στό σπίτι σου, ἄν δέχεσαι μέ χαρά ὅ,τι σοῦ λένε οἱ δικοί σου.
Θά τελειώσεις πρῶτα τό σχολεῖο, θά δώσεις ἐξετάσεις γιά τό πανεπιστήμιο καί, ὅταν τελειώσεις, θά δοῦμε τί θά κάνεις». «Πέντε χρόνια ὅμως, Γέροντα, δέν εἶναι πάρα πολλά γιά νά ἀποφασίσω;». «Πολλά εἶναι, ἀλλά τί νά κάνουμε, ἀφοῦ ἀκόμη δέν ἔχεις κατασταλάξει κάπου;». «Φταίω ἐγώ γι’ αὐτό, ἐπειδή εἶμαι ἀσταθής;», μέ ρωτάει. «Ὄχι, ἀλλά ἡ ζυγαριά πρός τό παρόν δέν κλίνει οὔτε πρός τό ἕνα μέρος οὔτε πρός τό ἄλλο»19. Βλέπετε ὁ Γέροντας δέν σπρώχνει, νά τῆς πεῖ, ἔλα στό μοναστήρι. Ἔτσι πρέπει νά κάνει ὁ πνευματικός, ὁ καθοδηγητής, γιατί μετά, ὅταν θά ἔρθουν οἱ δυσκολίες, ὁ λογισμός θά πεῖ στήν κοπέλα ἤ στόν νεαρό μοναχό πού πῆγε στό μοναστήρι, ὅτι φταίει ὁ Γέροντας πού σέ ἔσπρωξε ἐδῶ πέρα καί ὁρίστε τώρα τί τραβᾶς... Θά πρέπει μόνος του ὁ ἄνθρωπος, ἐντελῶς ἐλεύθερα, νά ἐκλέξει εἴτε τόν μοναχισμό εἴτε τόν γάμο. Οὔτε γιά τόν γάμο μπορεῖ νά πεῖ ὁ πνευματικός, πήγαινε νά παντρευτεῖς. Γιατί μετά θά πάει ὁ διάβολος μέ τίς πρῶτες δυσκολίες πού θά ἀναφανοῦν καί θά πεῖ, βλέπεις ὁ Γέροντας φταίει γιά αὐτά πού τραβᾶς πού σέ ἔσπρωξε σ’ αὐτή τή ζωή.
Ἐρ. : ......................
Ἀπ. : Ὑπάρχει... κι αὐτό ὑπάρχει, προδόκιμος... ἕνας πού δέν ἔχει ἐνταχθεῖ ἀκόμα πλήρως ὡς δόκιμος στό μοναστήρι, μιά προκαταρκτική ἄς ποῦμε φάση ζωῆς.
Ὅταν λοιπόν δέν γέρνει ἡ ζυγαριά ἀποφασιστικά πρός τό ἕνα ἤ πρός τό ἄλλο μέρος, δηλαδή εἴτε πρός τόν μοναχισμό εἴτε πρός τόν γάμο, θά πρέπει νά περιμένουμε. Ἀλλά περιμένοντας, λέει ὁ Γέροντας, μή χάνεις τόν καιρό σου, σπούδασε, μάθε μιά τέχνη, πάρε ἕνα χαρτί, ἕνα πτυχίο, γιατί δέν ξέρεις τί θά γίνει μετά. Ὁπότε καλό εἶναι νά ἔχεις ἕνα ἐφόδιο μαζί σου.
«Σέ τέτοιες περιπτώσεις», ὅταν δέν ἔχει ἀκόμα ξεκαθαρίσει ὁ ἄνθρωπος τί θέλει νά κάνει στή ζωή του, ποιό δρόμο νά πάρει, τοῦ μοναχισμοῦ ἤ τοῦ γάμου, «νά τονίζουμε στά παιδιά νά προσέξουν νά μή χάνουν ἄσκοπα τόν χρόνο τους. Νά ζήσουν ὅσο πιό πνευματικά γίνεται στήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους»20. Ἡ καλύτερη βάση γιά ὁτιδήποτε κάνουν μετά, εἴτε πᾶνε στό μοναστήρι εἴτε πᾶνε στόν γάμο. Ἄν ζήσουν πνευματικά τά χρόνια τῆς νεότητας, ἔχουν τίς προϋποθέσεις νά πετύχουν καί στό ἕνα καί στό ἄλλο, ὅπου κι ἄν θελήσουν νά πᾶνε.
«Νά ζήσουν», λοιπόν, «ὅσο πιό πνευματικά γίνεται στήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, νά πάρουν σύντομα τό πτυχίο τους, πού εἶναι ἀπαραίτητο, καί ὕστερα ἔχει ὁ Θεός. Στό διάστημα νά βροῦν ἕναν καλό Πνευματικό νά τούς βοηθάει, γιά νά μήν ἐνθουσιάζονται εὔκολα μέ τήν μιά ζωή ἤ μέ τήν ἄλλη, ἀλλά καί νά μήν ἀπελπίζονται. Νά κάνουν ὑπομονή νά τελειώσουν τίς σπουδές τους καί τότε θά μποροῦν νά ἀποφασίσουν, ὥριμα πλέον καί μέ τίς περισσότερες προϋποθέσεις πού θά ἔχουν, γιά τήν μιά ἤ γιά τήν ἄλλη ζωή, καί νά κάνουν ὅ,τι νομίζουν καλύτερο εἰς δόξαν Θεοῦ»21. Βλέπετε καί ὁ ρόλος τοῦ Πνευματικοῦ εἶναι πολύ λεπτός. Ἀπό τή μιά πρέπει νά βοηθήσει τό πνευματικό του παιδί νά μήν ἀπελπιστεῖ, νά μήν ἀπογοητευτεῖ, καί ἀπό τήν ἄλλη νά τό στηρίξει. Ἀλλά τήν τελική ἀπόφαση νά τήν πάρει τό ἴδιο τό παιδί. Νά μήν τό σπρώξει κάπου, γιατί σᾶς εἶπα, μετά θά γίνει πειρασμός, θά τό ἐκμεταλλευτεῖ ὁ πονηρός.
«Ἔτσι πού εἶναι σήμερα ὁ κόσμος, ὅσο ὡριμάζουν, τόσο καλύτερα εἶναι»22. Τό λέει ὁ Γέροντας καί γιά τούς ὑποψήφιους μοναχούς καί γιά τούς ὑποψήφιους ἐγγάμους. Αὐτό βέβαια δέν ἀναιρεῖ τό «μικρός παντρέψου ἤ μικρός καλογερέψου», τό ὁποῖο εἶναι πολύ σοφό καί ἰσχύει. Ἀλλά θά πρέπει κανείς νά ἔχει καί μία ὡριμότητα, νά μήν πάει ἐπιπόλαια στόν γάμο ἤ στόν μοναχισμό. Νά ξέρει αὐτό τό βασικό πράγμα ὅτι πορεύεται πρός τόν σταυρό. Μᾶλλον, ἀνεβαίνει στόν σταυρό του καί ὁ σταυρός εἶναι ἡ ἐκκοπή τοῦ θελήματος, εἶναι ἡ ὑπακοή, ὁ ὁποῖος ζητιέται καί στούς δύο δρόμους. Στόν μοναχισμό θά κάνεις ὑπακοή στόν Γέροντα καί σέ ὅλους τούς ἀδελφούς, στόν γάμο θά κάνεις ὑπακοή στή σύζυγό σου καί σέ ὅλους πάλι, ἐκτός ἁμαρτίας. Αὐτός εἶναι ὁ σταυρός, ὁ ὁποῖος μετά σέ βγάζει στήν ἀνάσταση. Δέν πορευόμαστε σέ μιά ζωή ἄνεσης καί καλοπέρασης οὔτε στόν γάμο οὔτε στόν μοναχισμό, ἀλλά σέ μιά ζωή σταυρική. Συσταυρωνόμαστε μέ τόν Χριστό γιά νά συναναστηθοῦμε.
«Ξέρετε τί παρατράγουδα συμβαίνουν; Ἰδίως ὅταν κάποιος ἔχει ἐνθουσιασμό, πρέπει πολύ νά προσέχει νά μήν παίρνει ἀνώριμες ἀποφάσεις»23, βιαστικές, ἐπιπόλαιες, ἀποφάσεις τῆς στιγμῆς ἀπό ἕναν ἐνθουσιασμό τῆς στιγμῆς, ὁ ὁποῖος μετά, ὅταν θά φύγει, ὁ ἄνθρωπος θά πεῖ τί κάνω τώρα;... καί θά πέσει ἀπ’ τά σύννεφα.
«- Γέροντα, ὑπάρχουν παιδιά πού δέν ἔχουν ὄρεξη νά διαβάσουν τά μαθήματά τους, γιατί προτιμοῦν τήν πνευματική μελέτη καί τήν προσευχή.
- Ὄχι, νά μήν ἀφήνουν τό διάβασμα. Ἄς διαβάζουν παράλληλα μέ τά μαθήματά τους κάτι δυνατό ἀπό κάποιο πατερικό βιβλίο, ἄς προσεύχονται λίγο, ἄς κάνουν καμιά μετάνοια, γιά νά συντηροῦνται λίγο πνευματικά»24, ἀλλά νά μήν ἀφήνουν τό διάβασμα.
«Ὅταν ἔχουν πολύ διάβασμα, μποροῦν νά κάνουν διαλείμματα καί νά λένε τήν εὐχή ἤ νά ψάλλουν», γιά νά ξεκουράζεται λίγο ὁ νοῦς τους. «Γιατί, ἄν θέλουν νά κάνουν κάτι ἄλλο πού εἶναι γιά ἀργότερα, οὔτε ἐκεῖνο θά μποροῦν νά τό κάνουν σωστά, ἐπειδή θά σκέφτονται τό διάβασμα, οὔτε στίς σπουδές τους θά προχωροῦν, καί τελικά δέν θά κάνουν τίποτε»25. Αὐτό πού εἶναι γιά ἀργότερα, οἱ πολλές προσευχές, οἱ πολλές πνευματικές μελέτες, ἄστο γιά ἀργότερα. Κάνε πρῶτα αὐτό πού εἶναι μπροστά σου, ἐφόσον τώρα εἶσαι στό πανεπιστήμιο καί σπουδάζεις ἄς ποῦμε, τέλειωσε αὐτό καί μετά θά κάνεις τίς πολλές προσευχές καί τίς πολλές μελέτες. Μή βιάζεσαι νά κάνεις πρωθύστερα πράγματα. Κι αὐτό εἶναι σοφό πού λέει ὁ Γέροντας. Τό ἴδιο γίνεται καί μέ τόν γάμο, ἔτσι; Βιάζονται οἱ ἄνθρωποι καί κάνουν πρωθύστερα πράγματα. Αὐτά πού πρέπει νά κάνουν μέσα στόν γάμο τά κάνουν πρίν τόν γάμο καί εἶναι καταστροφικό. Μετά θέλουν νά κάνουν παιδί ἄς ποῦμε καί δέν μποροῦν νά κάνουν παιδί. Τότε πού δέν ἔπρεπε νά κάνουν, συνέλαβαν καί ἔκαναν καί ἔκτρωση πολλές φορές... Κάνουν καί φόνους δηλαδή οἱ ἄνθρωποι, ὅταν γίνεται σέ ἡλικία πού δέν εἶναι ἡλικία γάμου καί γίνεται διπλό ἔγκλημα καί πορνεία καί φόνος.
Ἐρ. : ......................
Ἀπ. : Ὁ Γέροντας ἐννοεῖ νά μήν ἀφήνουν τό κύριο ἔργο τους... Βέβαια πάντα τό κύριο ἔργο μας εἶναι ὁ Θεός! Ἀλλά τό προκείμενο, τήν μελέτη, καί αὐτή γιά τόν Θεό τήν κάνουμε. Ἄς κάνουν, λέει, τό κοντινό τους, τό τωρινό, νά τό τελειώσουν αὐτό καί μετά θά ἔχουν καιρό νά κάνουν πολλές προσευχές καί πολλές μελέτες.
Ὅπως ὅταν εἶχε πάει στό νοσοκομεῖο ὁ Γέροντας Παΐσιος, γιατί εἶχε πάθηση στούς πνεύμονες καί δίπλα του ἦταν ἕνας ἄλλος μοναχός, ὁ ὁποῖος κι αὐτός εἶχε πάθηση στούς πνεύμονες, φυματίωση, πολύ βαριά κατάσταση. Ἡ φυματίωση θέλει 8-9 μῆνες νά παίρνεις θεραπεία γιά νά θεραπευτεῖ καί φέρνει πολλή ἐξάντληση, πρέπει νά τρῶς καλά καί νά ξεκουράζεσαι. Αὐτός ὁ μοναχός ἔκανε τόν κανόνα του. Σοῦ λέει, ἐγώ μοναχός εἶμαι, τί, δέν θά κάνω τόν κανόνα μου;.. Καί τοῦ λέει ὁ γερο-Παΐσιος, μήν κάνεις κανόνα, ἐδῶ ἤρθαμε γιά νά φύγουμε... ὄχι γιά νά μείνουμε! Δέν θά περάσουμε ὅλη μας τή ζωή στό νοσοκομεῖο... νά γίνουμε καλά καί νά φύγουμε. Κάτσε τώρα νά γίνεις καλά, νά θεραπευτεῖ τό σῶμα σου καί μετά θά κάνεις ὅσους κανόνες θέλεις. Πολύ καλά τοῦ ἔλεγε. Δηλαδή, νά κάνουμε αὐτό πού εἶναι τό ἄμεσο, τό ἐπεῖγον, χωρίς φυσικά νά ξεχνᾶμε ὅτι τό κάνουμε γιά τόν Θεό κι αὐτό, καί μετά κάνουμε καί τά ὑπόλοιπα. Ἄν θέλεις νά κάνεις κάτι πού εἶναι γιά ἀργότερα, θά χάσεις καί τό τώρα καί τό μετά.
«Ἐνῶ, ἄν διαβάζουν, θά πάρουν γρήγορα τό πτυχίο τους καί μετά θά κάνουν αὐτό πού θέλουν» θά πᾶνε στό μοναστήρι καί θά εἶναι κύριοι... «Ἐγώ, ὅταν ἤμουν στό Σανατόριο», τό 1966 εἶχε πάει στό Σανατόριο γιά τούς πνεύμονες, «γιά λίγες μέρες οὔτε κομποσχοίνια οὔτε μετάνοιες οὔτε νηστεῖες ἔκανα», πού ὁ Γέροντας Παΐσιος ἦταν πάρα πολύ αὐστηρός στόν ἑαυτό του. Δέν παρέλειπε κανόνες, τίποτα... «Ἔτρωγα ὅ,τι μοῦ ἔδιναν». Εἴδατε τήν διάκριση τοῦ σοφοῦ ἀνθρώπου; «Νά βοηθήσω τώρα λίγο τούς γιατρούς, ἔλεγα, γιά νά μέ βοηθήσουν κι ἐκεῖνοι νά γίνω καλά, καί ὕστερα θά κάνω αὐτό πού θέλω»26, τήν νηστεία καί ὅλα αὐτά. Ὅταν ἔχεις ὑγεία, μπορεῖς νά κάνεις νηστεία. Ὅταν εἶσαι ἄρρωστος, τί νηστεία νά κάνεις; Τί μετάνοιες νά κάνεις, ὅταν δέν μπορεῖς νά σταθεῖς στά πόδια σου;
«Ἔρχονται παιδιά καί μοῦ παραπονοῦνται ὅτι οἱ γονεῖς τους τά ζορίζουν πολύ γιά νά διαβάσουν. Ἄν τά ζορίσω καί ἐγώ, δέν θά τά βοηθήσω. Γιά νά καταλάβουν ὅτι πρέπει νά μήν ἀφήνουν τό διαβασμά τους, τούς λέω παραδείγματα ἀπό παιδιά πού δέν διάβαζαν καί ταλαιπωρήθηκαν, καί ἀπό παιδιά πού πρόκοψαν ἐπειδή διάβαζαν»27. Ὁ Γέροντας ἔχει διάκριση. Δέν τούς τό λέει ἀμέσως, ὅτι καλά σᾶς λένε οἱ γονεῖς... Εἶναι πού εἶναι ζορισμένα, νά τούς πεῖ καί ὁ Γέροντας, καλά σᾶς κάνουνε καί σᾶς λένε ἔτσι. Δέν τά βοηθᾶς. Ἀλλά δέν τούς λέει καί μή διαβάζετε. Τούς τό λέει μέ πλάγιο τρόπο. Προσέξτε, νά διαβάζετε...
«Νά, θυμᾶμαι μιά περίπτωση: Ἦταν σέ μιά πόλη δύο γειτονόπουλα. Ὁ ἕνας ἦταν πανέξυπνος. Μέ λίγο διάβασμα ἔπαιρνε συνέχεια ἄριστα, ἀπό τό δημοτικό ὥς τό γυμνάσιο». Αὐτός ἦταν πανέξυπνος. «Ὁ ἄλλος μέ λιγότερο μυαλό καί μέ πολλή ἐπιμέλεια τόν ἀκολουθοῦσε». Εἶχε πολλή ἐπιμέλεια, φροντίδα. «Τελικά ὁ πρῶτος, μόλις τελείωσε τήν πρώτη λυκείου, ἔμπλεξε μέ παρέες, ἄφησε τό σχολεῖο, καί τελικά ἀναγκάστηκε νά ἐργαστεῖ σέ μιά ἐπιχείρηση ὡς καθαριστής. Παντρεύτηκε κιόλας, ἀπέκτησε καί δύο παιδιά, καί δύσκολα τά ἔβγαζε πέρα». Ὅλα μαζί... «Ὁ ἄλλος τελείωσε τήν νομική, πῆγε καί στήν Εὐρώπη γιά ἀνώτατες σπουδές καί πῆρε πτυχίο γιά ἐπιχειρήσεις.
Μιά μέρα στήν ἐπιχείρηση πού ἐργαζόταν ὁ πρῶτος περίμεναν νέο διευθυντή. Ὅλοι ἔλεγαν ὅτι ἔχει ἀνώτερη μόρφωση. Καί τελικά ὁ νέος διεθυντής ἦταν ἐκεῖνος ὁ συμμαθητής του!», ὁ ὁποῖος τόσα χρόνια στό σχολεῖο ἦταν κατώτερος διανοητικά, δέν ἦταν πολύ ἔξυπνος, ἀλλά ἦταν πολύ ἐπιμελής, διάβαζε. «Μόλις τόν εἶδε, τόν γνώρισε. Τόν ἔπιασε τέτοια ἀπελπισία, πού ἔκανε δύο-τρεῖς ἀπόπειρες αὐτοκτονίας»28. Φοβερός ἐγωισμός! Ἀντί νά ταπεινωθεῖ, ἔπαθε σόκ ἐγωισμοῦ καί ἤθελε νά αὐτοκτονήσει. Βλέπετε τί κάνει ὁ διάβολος!
«Κάποιος τοῦ εἶπε νά ἔρθει στό Ἅγιον Ὄρος νά μέ βρεῖ. Ἀφοῦ μοῦ μίλησε γιά τήν ζωή του, μοῦ λέει πάνω στήν συζήτηση: «Ἀκοῦς ἐκεῖ, νά ἔχω αὐτόν διευθυντή!». Τοῦ δίνω τότε ἕνα ξεσκόνισμα γερό. «Βρέ, τοῦ λέω, ἐσύ θά γινόσουν ἀνώτερος ἀπό αὐτόν. Θά περνοοῦσες κι ἐσύ καλά καί τά παιδιά σου καλά καί θά ἔκανες καί καλοσύνες! Δέν φθάνει πού ἔγινες αἰτία καί ταλαιπωρεῖται ἡ οἰκογένειά σου, τώρα θέλεις νά αὐτοκτονήσεις, γιά νά τούς δώσεις τήν χαριστική βολή καί νά μείνουν ὀρφανά τά παιδιά σου; Ἐσένα δέν σέ λυπᾶμαι, γιατί ἀπό τό κεφάλι σου ἔπαθες ὅ,τι ἔπαθες· τά παιδιά σου λυπᾶμαι. Τό καταλαβαίνεις; Κοίταξε τώρα νά κάνεις ὑπομονή καί πιστεύω ὅτι μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί ὁ νέος διευθυντής θά σοῦ φερθεῖ καλά. Μπορεῖ νά σέ βάλει καί σέ καλύτερη θέση. Καί ἄν τυχόν δέν ἀναπαυθεῖς, νά βρεῖς μιά ἄλλη δουλειά. Νά μήν ἀφήσεις τά παιδιά σου στόν δρόμο». Ἔτσι συμμαζεύτηκε»29. Βλέπετε πόσο πλανάει ὁ διάβολος τόν ἄνθρωπο, ὁ ἐγωισμός δηλαδή πού εἶναι κρυμμένος ἀπό πίσω! Ἀντί νά ταπεινωθεῖ καί νά πεῖ, ναί, καλά νά πάθω.. ἄν διάβαζα κι ἐγώ, μέ τό λίγο διάβασμα πού θά ἔκανα, θά προχωροῦσα πιό πολύ ἀπ’ αὐτόν... ἐκεῖνος μέ πολύ διάβασμα κατάφερε αὐτό πού κατάφερε... Πολύ κατώτερος ἤτανε διανοητικά κι ὅμως τόν ξεπέρασε στήν πορεία. Εἶναι ὅπως ὁ μύθος μέ τόν λαγό καί τή χελώνα. Τό ξέρετε... Ἡ χελώνα πήγαινε ἀργά καί σταθερά, ὁ λαγός λέει ἔχω καιρό.. καί στό τέλος, δέν ἔκανε τίποτα.
«Γι’ αὐτό λέω, ἄν τά παιδά πού σπουδάζουν διαβάσουν καί κουραστοῦν λίγο στήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, δέν θά χρωστοῦν μαθήματα, θά τελειώσουν γρήγορα καί δέν θά ἔχουν ἀργότερα στεναχώριες. Βλέπω πώς ὅσα παιδιά χρωστοῦν μαθήματα κατά τήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, ὅταν τελειώσουν καί διορισθοῦν, πάλι χρωστοῦν στόν ἕναν, στόν ἄλλον, καί ἔχουν ὅλο προβλήματα»30. Μαθαίνουν νά χρωστᾶνε! Βλέπετε; Κανείς πρέπει νά προσέχει ὅλη του τή ζωή. Μή λέει, ἀργότερα θά διορθωθῶ... Τώρα, ἐφόσον βλέπεις ὅτι αὐτό πού κάνεις εἶναι λάθος, διόρθωσέ το. Γιατί νά μάθεις μιά ζωή τεμπέλικη στό πανεπιστήμιο καί νά μήν εἶσαι ἐπιμελής; Νά περνᾶς ὅλα τά μαθήματα μέ τήν πρώτη περίοδο ἤ ἄντε νά σοῦ μείνουνε καί ἕνα-δυό γιά τήν δεύτερη καί νά μήν χρωστᾶς, γιατί μετά μαθαίνεις σ’ ὅλη σου τή ζωή νά χρωστᾶς καί νά ἔχεις ἀτακτοποίητες ὑποθέσεις.
«- Γέροντα, ἄν ἕνας νέος ἔχει κάποια ἐνδιαφέρουσα γνωριμία κατά τήν διάρκεια τῶν σπουδῶν του, συμφέρει νά δημιουργήσει οἰκογένεια, ἐνῶ ἀκόμη σπουδάζει;
- Νομίζω, ὅσο καλή καί ἄν εἶναι ἡ γνωριμία, θά εἶναι εἰς βάρος τῶν σπουδῶν του. Ἀκόμη κι ἄν βρεῖ τήν καλύτερη σύντροφο καί παντρευτεῖ, θά εἶναι μιά ταλαιπωρία καί γιά τήν γυναίκα του καί γιά τά παιδιά του. Καλύτερα ἄς συγκεντρώσει ὅλες τίς ψυχικές καί σωματικές του δυνάμεις στή ἐπιστήμη του, γιά νά τελειώσει ξεκούραστα τίς σπουδές του, καί ὕστερα τακτοποιεῖ αὐτό τό θέμα. Γιατί, ἄν ἔχει τίς δυνάμεις του σκορπισμένες, θά εἶναι συνέχεια ψυχικά καί σωματικά τσακισμένος»31.
Ὄντως, ὅταν κανείς πάει νά κάνει πολλά, στό τέλος χάνει καί τά λίγα. Βέβαια αὐτό δέν εἶναι κανόνας. Ὑπάρχουν καί ἐξαιρέσεις, ὑπάρχουν καί παιδιά πού τά καταφέρνουν. Ἀλλά ὁπωσδήποτε εἶναι μιά ταλαιπωρία καί ἔχει δίκαιο ὁ Γέροντας. Καλό εἶναι κανείς αὐτό τό θέμα νά τό βάζει στό ψυγεῖο καί ἀργότερα νά ἔρθει κι αὐτό νά τακτοποιηθεῖ μέ τή σειρά του. Πολλοί, δυστυχῶς, ἀρχίζουνε τήν σχέση, ὅπως σᾶς εἶπα, ἀπό πολύ νωρίς, ἀπό τό πρῶτο ἔτος ἴσως καί μετά πολύ δύσκολα συγκρατοῦνται νά μήν ἁμαρτήσουν καί καταστρέφονται ἠθικά. Αὐτό εἶναι ὅ,τι χειρότερο γιά τήν οἰκογενειακή ζωή πού θά ἀκολουθήσει. Ὅταν κανείς φτάσει στόν γάμο ἠθικά κατεστραμμένος, δέν παίρνει τήν εὐλογία καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ, πού χρειάζεται γιά νά στερεώσει τόν γάμο του πνευματικά.
Ξέρετε, ἡ ἔννοια τῶν στεφάνων αὐτή εἶναι. Γιατί στεφανώνονται οἱ ἄνθρωποι πού ἔρχονται εἰς γάμου κονωνία; Διότι ὑποτίθεται ὅτι φτάσανε στόν γάμο νικητές, στό θέμα τῆς ἁγνότητας, τῆς καθαρότητας, καί δέν τούς παρέσυρε ἡ ἁμαρτία, ἡ ἡδονή. Γι’ αὐτό τούς στεφανώνει ἡ Ἐκκλησία. Καί ἡ ἁγνότητα πρό τοῦ γάμου εἶναι ἡ καλύτερη ἐγγύηση τοῦ γάμου. Ὅταν κανείς ἀγωνίζεται μέ συνέπεια καί σωστά πρίν τόν γάμο, θά συνεχίσει καί μέσα στόν γάμο νά τηρεῖ τίς ἐντολές. Ὅταν κανείς ξεκινάει τόν γάμο, τή ζωή τήν οἰκογενειακή ἔχοντας καταστρατηγήσει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, μετά τί εὐλογία νά τοῦ δώσει ὁ Θεός; Ἀπ’ τή μιά σέ βρίζω, σέ χτυπάω, σέ προδίδω κι ἀπ’ τήν ἄλλη σοῦ λέω βοήθησέ με. Αὐτό κάνουμε, ὅταν πᾶμε σέ ἕνα τέτοιο μυστήριο κατεστραμμένοι πνευματικά, ἠθικά. Πῶς νά μείνει τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ τέτοιους ἀνθρώπους; Ἐπειδή εἶναι ἀμετανόητοι. Θά πεῖς: Δέν παίρνουν χάρη αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ἀφοῦ πᾶνε στήν Ἐκκλησία; Ἔ... πόση χάρη παίρνει ἕνας πού πάει καί κοινωνάει ἀνεξομολόγητος καί ἀμετανόητος; Παίρνει χάρη; Τό πιό πιθανό εἶναι ὅτι παίρνει κατάκριμα. Δηλαδή παίρνει ἕνα ἀκόμα δικαίωμα ὁ πονηρός γιά νά τόν βασανίσει, νά τόν ταλαιπωρήσει. Τό ἴδιο καί στόν γάμο. Γι’ αὐτό καί στήν πράξη φανερώνεται αὐτή ἡ ἀπαξίωση τοῦ Θεοῦ. Ὁ τρόπος πού πᾶνε οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ ἄς ποῦμε, ἀναίσχυντα ντύνονται, φέρονται... πῶς δέν προσεύχονται, πῶς δέν καταλαβαίνουν τίποτε ἀπ’ ὅ,τι γίνεται ἐκεῖ πέρα.. Αὐτό τί νομίζετε; Εἶναι μιά ἀπόδειξη ὅτι λείπει ὁ Θεός ἀπό αὐτούς τούς ἀνθρώπους, λείπει ἡ Χάρις καί γι’ αὐτό στέκονται ἔτσι σάν κούτσουρα αὐτοί πού πᾶνε ἐκεῖ. Καί ὅλο αὐτό εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς μή καλῆς ζωῆς πρίν τόν γάμο, πρίν τό μυστήριο. Δέν εἶναι μιά μαγική τελετή, ὅπως τό ἔχουμε καταντήσει. Ἤ μιά φολκλορική τελετή... νά βγάλουμε φωτογραφίες, νά πᾶμε καί στά τείχη... κι αὐτό εἶναι ὁ γάμος! Δέν εἶναι αὐτό.
Ὁ γάμος εἶναι μέγα μυστήριο, πού καλεῖσαι νά εἰκονίσεις τήν Ἁγία Τριάδα. Ὅπως ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι τρία πρόσωπα καί εἶναι ἕνα, ἕνας Θεός, ἔχουν αὐτή τήν τέλεια ἑνότητα ἀγάπης, ἔτσι καί οἱ ἄνθρωποι πού ἔρχονται εἰς γάμου κοινωνίαν. Εἶναι δύο, ἀλλά πρέπει νά εἶναι ἕνας. Ἔτσι καί στόν μοναχισμό. Εἶστε ἐσύ καί ὁ Γέροντας δύο, ἀλλά πρέπει νά εἶστε ἕνας, πρέπει νά ὑπάρξει αὐτή ἡ πλήρης ταύτιση. Αὐτό πού λέει ὁ Γέροντας Πορφύριος πολύ ὡραῖα, ὅτι ἐγώ ἀνέπνεα τούς Γεροντάδες μου, ἐγώ ζοῦσα μέσα στήν ψυχή τους καί αὐτοί μέσα στήν ψυχή μου. Αὐτή ἡ πολλή ἀγάπη, ἡ ἐν Χριστῷ, εἶναι πού σέ κάνει νά παίρνεις τά χαρίσματα τοῦ Γέροντά σου, νά κοινωνεῖς στά πνευματικά του χαρίσματα, στόν πνευματικό του πλοῦτο. Αὐτό εἶναι πού λέμε πῆρε τήν εὐχή τοῦ Γέροντά του, πῆρε τά χαρίσματα τοῦ Γέροντά του ὁ καλός ὑποτακτικός, αὐτός δηλαδή πού ἀπό ἀγάπη εἶναι δίπλα στόν Γέροντά του καί ταυτίζεται μέ τόν Γέροντά του καί οὐσιαστικά ταυτίζεται μέ τόν Χριστό, γιατί ὁ Γέροντας εἶναι ὁ ὁρατός Χριστός.
Κατ’ ἀναλογία καί μέσα στήν οἰκογένεια, ὁ ἕνας παίρνει τά χαρίσματα τοῦ ἄλλου, ὅταν ζοῦνε καί οἱ δύο ἐν Χριστῷ. Γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα δίνει ἄλλα χαρίσματα στόν ἕναν καί ἄλλα στόν ἄλλον. Ἀλλά μέσα στήν ἕνωση αὐτή, τήν ἐν Χριστῷ, ὁ ἕνας κοινωνεῖ στά χαρίσματα τοῦ ἄλλου. Καί ἔλεγε ὁ Γέροντας Παΐσιος, ἰδίως αὐτοί πού παντρεύονται νωρίς, πολλές φορές καί ἐξωτερικά ἔχουνε τίς ἴδιες συμπεριφορές, ὅπως μιλάει ὁ ἕνας μιλάει καί ὁ ἄλλος. Ὅσοι παντρεύονται μικροί δηλαδή καί ἑνώνονται ἐν Χριστῷ, ὅπως συμπεριφέρεται ὁ ἕνας συμπεριφέρεται καί ὁ ἄλλος. Ὑπάρχει μιά τέτοια ταύτιση ὄχι μόνο στίς ψυχές ἀλλά καί στίς συνήθειες τίς ἐξωτερικές.
Τό ἴδιο καί μέ τόν Γέροντα καί τόν ὑποτακτικό. Ὅταν ὑπάρχει αὐτή ἡ ἕνωση ἡ ἐν Χριστῷ, παίρνεις καί τίς ἐξωτερικές συνήθειες πολλές φορές καί τόν τρόπο πού μιλάει ὁ Γέροντας καί ὅλα αὐτά καί ὑπάρχει αὐτή ἡ πλήρης ταύτιση. Καί αὐτό, ξέρετε, εἶναι ὁ παράδεισος στή γῆ, αὐτή ἡ ἁρμονία, ἡ ταύτιση τῶν θελημάτων. Αὐτό εἶναι ὁ παράδεισος στή γῆ. Ἐνῶ ἡ κόλαση στή γῆ εἶναι ἀκριβῶς τό ἀντίθετο, ὁ καθένας νά ἔχει τό δικό του θέλημα. Αὐτό πού ζοῦνε οἱ περισσότερες οἰκογένειες σήμερα καί ζοῦνε μιά ζωή κολασμένη. Γιατί ὅταν εἶσαι μέσα στά νεῦρα, μέσα στήν ταραχή, μέσα στήν σύγχυση, μέσα στό ἀλληλοβρύσιμο πού ὑπάρχει στήν οἰκογένεια καί στήν ἀλληλοαπαξίωση πού ὑπάρχει, τί εἶναι ὅλο αὐτό; Κόλαση δέν εἶναι; Καί ἀπό ποῦ ξεκινάει; Ξεκινάει ἀπό τό ἴδιον θέλημα. Ὁ καθένας ἔχει τό δικό του θέλημα, τίς δικές του σκέψεις, τίς δικές του ἀποφάσεις. Δέν ὑπάρχει ταύτιση, γιατί δέν ὑπάρχει ἐν Χριστῷ ζωή, ὥστε καί οἱ δυό νά ἔχουν τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ, ὁπότε νά ταυτίζονται καί μεταξύ τους μετά, νά ἔχουν τό ἴδιο θέλημα καί μεταξύ τους.
Γι’ αὐτό βλέπετε ὁ Γέροντας πολύ σοφά λέει, θέλεις νά πετύχεις στόν γάμο σου; Κάνε πνευματική ζωή πρίν τόν γάμο καί θά σοῦ δώσει ὁ Θεός καί μιά γυναίκα πού κάνει κι αὐτή πνευματική ζωή νά δεῖς πῶς θά ταιριάξετε. Ἀμέσως θά ταιριάξετε. Θά εἶναι σάν νά γνωρίζεστε χρόνια καί θά ταυτιστεῖτε.
Τό ἴδιο καί στόν μοναχισμό. Μόλις πᾶς σ’ ἕνα μοναστήρι, δέν χρειάζεται νά βάλεις τήν λογική. Θά ταυτιστεῖς κατευθείαν μέ τόν Γέροντα. Ὅταν ζεῖς πνευματική ζωή, θά καταλάβεις ὅτι εἶσαι σέ πνευματικό μοναστήρι ἀπό τήν ταύτιση τῶν θελημάτων. Κι ἄν δέν εἶναι πνευματικό μοναστήρι, πάλι θά τό καταλάβεις ἀμέσως καί θά σηκωθεῖς νά φύγεις. Δέν θά ὑπάρχει ταύτιση στό θέλημα, θά βρεῖς ἀνθρώπους πού δέν ἔχουν τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ, ὁπότε δέν ταιριάζεις, δέν κολλᾶς.
Τό ἴδιο μετά γίνεται εὔκολη καί ἡ ἐκλογή τῆς συζύγου. Ὅταν ζεῖς πνευματικά, ὁ ἄνθρωπος πού θά ἔρθει πλησίον σου νά τόν γνωρίσεις, ἀμέσως θά τόν καταλάβεις, γιατί θά ὑπάρχει αὐτή ἡ ταύτιση στά θελήματα. Ὅ,τι θέλεις ἐσύ, θά θέλει καί ὁ ἄλλος, γιατί καί οἱ δύο θά θέλετε τοῦ Χριστοῦ. Ὁπότε, ὑπάρχει ταύτιση σέ ὅλα. Καί τό ἀντίθετο. Ἄν δέν εἶναι τοῦ Χριστοῦ ὁ ἄλλος, ἀμέσως θά φανεῖ. Δέν θά ταυτιστεῖ στά θελήματα μέ τά δικά σου, γιατί δέν θά ταυτίζεται μέ τά θελήματα τοῦ Χριστοῦ.
Ἀρχ. Σάββας Ἀγιορείτης
1 Ἀποκ. 22,13.
2 Γέροντος Παϊσίου Ἀγιορείτου, Λόγοι Δ΄, Πνευματική Ἀφύπνιση, Ἱ. Ἡσυχ. «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης (στό ἐξῆς: Ἁγίου Παϊσίου, Πνευματική Ἀφύπνιση).
3 Ἁγίου Παϊσίου, Πνευματική Ἀφύπνιση.
4 Ὅ. π.
5 Ὅ. π.
6 Ὅ. π.
7 Ὅ. π.
8 Ὅ. π.
9 Ὅ. π.
10 Ὅ. π.
11 Ὅ. π.
12 Ὅ. π.
13 Ὅ. π.
14 Ὅ. π.
15 Ὅ. π.
16 Ὅ. π.
17 Ὅ. π.
18 Ὅ. π.
19 Ὅ. π.
20 Ὅ. π.
21 Ὅ. π.
22 Ὅ. π.
23 Ὅ. π.
24 Ὅ. π.
25 Ὅ. π.
26 Ὅ. π.
27 Ὅ. π.
28 Ὅ. π.
29 Ὅ. π.
30 Ὅ. π.
31 Ὅ. π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου