Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης (Εορτή Γρηγόριος, Γρηγορία) 
Ο
Άγιος Γρηγόριος έζησε κατά την εποχή του βασιλέα Ουάλεντος (364-378
μ.Χ.). Καταγόταν από τον Πόντο και γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό της
περιοχής της Ναζιανζού, που λεγόταν Αριανζός, το 330 μ.Χ. Ναζιανζηνός
ονομάσθηκε, επειδή έζησε τον περισσότερο χρόνο της ζωής του στη
Ναζιανζό, όπου ήταν και το πατρικό του σπίτι.Ο πατέρας του, ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Ναζιανζού, ήταν πριν γίνει
Επίσκοπος, ένας πολύ πλούσιος άρχοντας της Ναζιανζού. Κατείχε μεγάλη
θέση στον δημόσιο βίο και ανήκε σε μια ιουδαίο-εθνική αίρεση που λεγόταν
των «Υψισταρίων».Η μητέρα του, η Αγία Νόννα, ήταν Ορθόδοξη. Η ευσέβεια και η αρετή της
επηρέασαν τον σύζυγό της και τον έκαναν να μεταστραφεί στην αληθινή
πίστη.Οι γονείς του, Γρηγόριος και Νόννα, δεν είχαν παιδιά και ικέτευαν τον Θεό να χαρίσει σε αυτούς την χαρά της τεκνοποιίας. Και πράγματι, η προσευχή τους εισακούσθηκε και η Νόννα γέννησε τον Άγιο
Γρηγόριο, τον οποίο πριν ακόμα αυτός γεννηθεί είχε υποσχεθεί αν τον
αφιερώσει στον Θεό.
Πολλές φορές ο Άγιος Γρηγόριος παραβάλλει τους
γονείς του με τον Αβραάμ και τη Σάρρα, οι οποίοι σε μεγάλη ηλικία
απέκτησαν τον Ισαάκ.Σπουδαίες ήταν οι προσπάθειες των γονέων αυτού να μορφώσουν και να
εμφυσήσουν στον πρωτότοκο υιό τους την αγάπη προς τα γράμματα και την
χριστιανική πίστη.
Από την παιδική ηλικία ενέπνευσαν σε αυτόν έντονη και βαθιά
θρησκευτικότητα, ώστε αυτός από ευσέβεια και πνευματικότητα, υποσχέθηκε
στον εαυτό του να ζήσει με αγνεία και παρθενία.
Ο Άγιος Γρηγόριος, χάρη στην δυνατότητα που είχε ο πατέρας του, έκανε
λαμπρές σπουδές. Σπούδασε σε όλα τα τότε μεγάλα κέντρα πολιτισμού: τη
Ναζιανζό, την Καισάρεια της Καππαδοκίας, την Καισάρεια της Παλαιστίνης,
την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια, την Αθήνα.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είχε γίνει ακόμη κέντρο πολιτισμού και η Ρώμη δεν είχε τότε κάτι αξιόλογο για τους Έλληνες.
Στις πόλεις αυτές μελέτησε τις πλουσιότερες βιβλιοθήκες και άκουσε τους
σοφότερους διδασκάλους, μεταξύ των οποίων τον Δίδυμο τον Τυφλό, που τότε
διηύθυνε τη θεολογική σχολή της Αλεξάνδρειας και τους φιλόσοφους
Θεσπέσιο στην Καισάρεια και Ιμέριο και Προαιρέσιο στην Αθήνα. Για τον
Προαιρέσιο γίνεται δεκτό ότι ήταν Χριστιανός.
Οι σπουδές δεν έκαναν τον Άγιο να επαρθεί. Αντίθετα, κατάλαβε όλη την ματαιότητα του κόσμου και της σοφίας του.
Ένιωσε, ότι η ανθρώπινη γνώση έχει ασήμαντη σημασία μπροστά στην γνώση
της σοφίας του Θεού. Ο ίδιος, ο Άγιος Γρηγόριος, παραλληλίζει τον εαυτό
του με τον Σαούλ που έτρεχε χωρίς να ξέρει. Αυτό που τελικά βρήκε κατά
την διάρκεια των σπουδών του ήταν ένα «Βασίλειο».
Ο τρόπος με τον οποίο αναφέρει το γεγονός της φιλίας του με τον Άγιο
Βασίλειο, Αρχιεπίσκοπο Καισαρείας, ήταν μεγαλύτερο εύρημα και από ένα
ολόκληρο βασίλειο.
Όταν τελείωσε τις σπουδές του ο Άγιος, ήταν ώριμος άνδρας ηλικίας 30 ετών. Όμως δεν είχε
ακόμη βαπτισθεί.
Και αγωνιούσε να μην πεθάνει, πριν επιστρέψει στον πατέρα του και
βαπτισθεί. Γι’ αυτό και όταν, ενώ μετέβαινε από την Αλεξάνδρεια στην
Αθήνα, έγινε μεγάλη τρικυμία, φοβήθηκε πολύ και παρακάλεσε να τον
ελεήσει ο Θεός, να βοηθήσει να μην πνιγεί, για να αξιωθεί του ενδύματος
του Αγίου Βαπτίσματος.
Το βάπτισμα του Γρηγορίου το επακολούθησε συνειδητός πνευματικός αγώνας.
Νηστεία, προσευχή, αγρυπνία. Αγώνας για την κάθαρση, την πνευματική
πρόοδο, τη θέωση. Μαζί με τον ομόφρονα, ομότροπο και ομόψυχό του Άγιο
Βασίλειο απομονώθηκαν κάπου στον Πόντο και παραδόθηκαν κυριολεκτικά στην
προσευχή και την άσκηση.
Ο αγώνας τους ευλογήθηκε από Εκείνον που θέλει να γινόμαστε βιαστές της
βασιλείας Του. Αξιώθηκαν και οι δύο μεγάλων πνευματικών χαρισμάτων.
Μάλιστα ο Άγιος Γρηγόριος κάνει επανειλημμένως λόγο για τις πνευματικές
του εμπειρίες και τα ουράνια χαρίσματα που η χάρη του Θεού του χάρισε.
Οι εμπειρίες του αυτές πρέπει να ήταν πολύ υψηλές, αφού ο ίδιος
παραβάλλει αυτά που έβλεπε με αυτά του θεόπτου Προφήτου Μωυσέως και του
Αποστόλου Παύλου, που «πορευόμενος εις Δαμασκόν» είδε τον Κύριο της
Δόξας και ανέβηκε μέχρι τρίτου ουρανού και είδε τα άρρητα ρήματα, τη
δόξα της βασιλείας του Θεού.
Γρήγορα κάλεσε ο θεός τον Γρηγόριο στην διακονία Του. Τα τέλη του έτους 360 μ.Χ. επιστρέφει στη Ναζιανζό.
Ο Γέρων, έχοντας ανάγκη από βοηθό και συνεργάτη στη «νυκτομαχία», όπως
χαρακτήριζε την ιεροσύνη, θέλησε να τον χειροτονήσει Πρεσβύτερο, επειδή
έβλεπε στο πρόσωπό του όχι μόνο τον αφοσιωμένο υιό, αλλά και τον ζηλωτή
για την σωτηρία των ψυχών λειτουργό του Κυρίου. Ο Γρηγόριος αρνήθηκε.
Την άρνησή του όμως έκαμψε το βάρος του διπλού αξιώματος του Γέροντος
Γρηγορίου (πατέρας κατά σάρκα και πνευματικός πατέρας), που ο Γρηγόριος
ήξερε μόνο να ευλαβείται. Έκανε υπακοή στην εντολή του Γέροντος
Επισκόπου και χειροτονήθηκε.
Αμέσως μετά την χειροτονία του ζήτησε ανακούφιση στην μόνωση και την
προσευχή. Αποσύρθηκε λοιπόν στο ερημητήριό του, στη γαλήνη της νοεράς
προσευχής. Και βρήκε τη γαλήνη και την πορεία του.
Και επέστρεψε με ειρήνη στην καρδιά να αναλάβει το πνευματικό του έργο,
που το άρχισε με τον περίφημο θεολογικό λόγο περί του Πάσχα και τη
δικαιολόγηση της φυγής του.
Διακονούσε με ιερό ζήλο στο πλευρό του πατέρα του, όταν ο Αρχιεπίσκοπος
Καισαρείας της Καππαδοκίας και έξαρχος Πόντου Βασίλειος τον εξέλεξε
Επίσκοπο της μικρής πόλεως Σάσιμα. Σκοπός του ήταν να περιφρουρήσει τη
δικαιοδοσία της τοπικής του Εκκλησίας από τις διεκδικήσεις ενός νέου
Μητροπολίτη, του Τυάνων Ανθίμου.
Το γεγονός αυτό έθλιψε ακόμη πιο πολύ τον Γρηγόριο. Αντέδρασε. Εξέφρασε
την πικρία του. Τελικά όμως υπάκουσε, αλλά δεν πήγε ποτέ στα Σάσιμα. Ένα
χρονικό διάστημα έμεινε στη Ναζιανζό, ως βοηθός του πατέρα του,
ενδίδοντας στην παράκλησή του.
Και όταν εκείνος κοιμήθηκε, το 374 μ.Χ., ο Θεολόγος συνέχισε να
ποιμαίνει την Εκκλησία των Ναζιανζών, ως τοποτηρητής, χωρίς να παύσει να
τους παρακαλεί να εκλέξουν και να χειροτονήσουν τον κανονικό τους
Επίσκοπο.
Και επειδή αυτό αργούσε, στεναχωρημένος εγκατέλειψε την πόλη
και κατέφυγε στην Σελεύκεια της Ισαυρίας, όπου, κοντά στο ναό της Αγίας
Θέκλας, αναζήτησε την ειρήνη και την ησυχία στην προσευχή και έμεινε
εκεί επί πέντε σχεδόν έτη μελετώντας και συγγράφοντας.
Την άνοιξη του έτους 379 μ.Χ. οι λίγοι Χριστιανοί τον κάλεσαν στην
Κωνσταντινούπολη να αγωνισθεί για την Ορθόδοξη πίστη, αφού στην Πόλη
δέσποζαν οι Αρειανοί.
Ήταν τόση η διάδοση και η επικράτησή τους, ώστε ο Άγιος Γρηγόριος δεν βρήκε ούτε ένα παρεκκλήσι στα χέρια των Ορθοδόξων.
Κατόπιν τούτου άρχισε να λειτουργεί και να κηρύττει σε ένα σπίτι που ο
ίδιος διαμόρφωσε σε ναό και το ονόμασε Αγία Αναστασία, δηλαδή της
Αναστάσεως της Ορθοδοξίας.
Εκεί ο Άγιος εξεφώνησε τα περίφημα θεολογικά κηρύγματά του. Η επίδρασή
τους και ιδίως των πέντε Θεολογικών Λόγων του ήταν τόση, ώστε οι
Αρειανοί φανατικοί, πήραν την απόφαση να τον εξολοθρεύσουν. Τον έβρισαν.
Τον κακολόγησαν.
Τον κτύπησαν. Τον γρονθοκόπησαν. Τον λιθοβόλησαν. Έβαλαν μάλιστα και
κάποιον να τον φονεύσει. Και θα τον σκότωνε. Αλλά νικημένος από την
αγιοσύνη της πραότητάς του, ομολόγησε στον ίδιο την αλήθεια την στιγμή
που είχε πάει να τον σφάξει.
Με όπλο το λόγο του Θεού, τη μάχαιρα του πνεύματος, νικούσε τους εχθρούς
της πίστεως σαν τον Μωυσή. Πράγματι, οι Αρειανοί όλο και λιγόστευαν. Ο
Άγιος Θεοδόσιος, ευχαριστημένος από το έργο του Γρηγορίου, τον κατέστησε
το έτος 380 μ.Χ. Πατριάρχη και τον ενθρόνισε στο ναό των Αγίων
Αποστόλων Κωνσταντινουπόλεως.
Όμως οι Ορθόδοξοι Επίσκοποι δεν είχαν όλοι την ορθή κρίση. Μερικοί
μεθυσμένοι από φθόνο κάκιζαν τον Άγιο, διότι δεν πίεζε τον βασιλέα να
αφαιρέσει τις εκκλησίες από τους αιρετικούς και να τους απαγορεύσει να
τελούν την λατρεία τους.
Σε απάντηση ο Άγιος Γρηγόριος τόνιζε, ότι ο Χριστός δεν έχει ανάγκη τις
λόγχες του Καίσαρος και ότι του είναι αρκετή σαν όπλο η αλήθεια. Και
πράγματι, η αλήθεια νίκησε.
Το έτος 381 μ.Χ. συνήλθε η Β’ Οικουμενική Σύνοδος. Πρόεδρος ήταν ο Άγιος
Μελέτιος Αντιοχείας. Αυτή η Οικουμενική Σύνοδος ολοκλήρωσε το έργο της
Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Καταδίκασε τους Αρειανούς και τους
Πνευματομάχους – Ευνομιανούς και συμπλήρωσε το Σύμβολο της Πίστεως. Το
διαμόρφωσε στην σημερινή του μορφή.
Έτσι έλαμψε η δόξα της Αγίας Τριάδος, του Πατρός και του Υιού και του
Αγίου Πνεύματος. Ακόμη, η Σύνοδος καταδίκασε τον Απολλιναρισμό, που
διαιρούσε τον άνθρωπο σε τρία μέρη (σώμα, ψυχή και νου) και δίδασκε ότι ο
Χριστός δεν έχει λάβει ανθρώπινο πνεύμα, παρουσιάζοντας τον Χριστό
ατελή και όχι τέλειο άνθρωπο.
Έτσι όμως κατέστρεφε το σωτηριολογικό έργο του Κυρίου και την
ανθρωπότητά Του, διότι καθετί που δεν προσλαμβάνεται υπό του Χριστού
μένει αθεράπευτο και ανίατο. Τρίτον, η Β’ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε
τον απόλυτο προορισμό, τον οποίο δίδαξαν αργότερα ο Καλβίνος, ο
Αυγουστίνος και ο Λούθηρος και όλος ο Προτεσταντισμός. Τέλος αναγνώρισε
τον Άγιο Γρηγόριο ως κανονικό Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Πρόεδρος της Συνόδου, Άγιος Μελέτιος, κοιμήθηκε ενώ διαρκούσε η Σύνοδος. Η Σύνοδος τον τίμησε ως Απόστολο.
Ο Άγιος Γρηγόριος εξεφώνησε τότε λαμπρό επικήδειο, λόγο που άρχιζε με τα
λόγια: «ηύξησεν ημίν τον αριθμόν των Αποστόλων». Διάδοχός του στην
προεδρία της Συνόδου έγινε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Αλλά μετά
από λίγο το κλίμα άλλαξε.
Έφθασε στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετάσχει στην Σύνοδο, ο Πέτρος ο
Β’, ο Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, με τους Αιγυπτίους και Μακεδόνες
Επισκόπους. Αυτοί ήδη είχαν πάρει θέση εχθρική έναντι του Αγίου
Γρηγορίου.
Δεν τον αναγνώριζαν σαν κανονικό Αρχιεπίσκοπο, επειδή τάχα είχε
μετατεθεί από τα Σάσιμα. Και είχαν εντελώς αντικανονικά και παράνομα
χειροτονήσει Πατριάρχη τον Μάξιμο τον Κυνικό, που ήταν μεν Ορθόδοξος
αλλά έμεινε στην ιστορία σαν ένα αινιγματικό πρόσωπο. Ο Πέτρος έθεσε
στην Σύνοδο το θέμα της κανονικότητας.
Ο Άγιος Γρηγόριος, ενώ είχε την δύναμη να συντρίψει κάθε αντίσταση,
διότι παράλληλα προς την υποστήριξη των Επισκόπων είχε και την
συμπαράσταση του αυτοκράτορα, αηδίασε και παραιτήθηκε με τούτα τα λόγια:
«Δεν είμαι σεμνότερος του Προφήτη Ιωνά. Αν εγώ είμαι αιτία ταραχής στην
Εκκλησία, ρίχνω τον εαυτό μου στη θάλασσα».
Ευθύς μετά την παραίτησή του λειτούργησε στον καθεδρικό ναό της Κωνσταντινουπόλεως, για να αποχαιρετίσει το ποίμνιό του.
Και έφυγε χωρίς να περιμένει να λήξουν οι εργασίες της Συνόδου.
Επέστρεψε στη Ναζιανζό και για λίγο έμεινε απομονωμένος εκεί για να
γαληνεύσει.
Ο Άγιος, σε κείμενά του, διεκτραγωδεί την εκκλησιαστική κατάσταση, όταν
επιχειρεί να κάνει σύγκριση των όσων συμβαίνουν εντός της Εκκλησίας με
τα όσα συμβαίνουν εκτός αυτής. Έτσι λέγει, πρέπει να οδύρεται κανείς,
όταν διαπιστώνει την ύπαρξη ενότητας στους κοσμικούς οργανισμούς, στις
πόλεις, στους οίκους, στο στράτευμα και όμως να απουσιάζει από τον κατ’
εξοχήν κήρυκα και θεματοφύλακα της ειρήνης, την Εκκλησία και τους
πιστούς της.
Βεβαίως η αποχώρησή του δεν σήμαινε ότι θα έπαυε να ενδιαφέρεται για την
επίτευξη ενότητας και για την επικράτηση της ειρήνης στην Εκκλησία, για
τα δύο αυτά υπέρτατα αγαθά.
Το έτος 383 μ.Χ. η υγεία του υπέστη σοβαρό κλονισμό. Πρότεινε ως
Επίσκοπο τον Πρεσβύτερο Ευλάλιο και αποσύρθηκε οριστικά στην ησυχία της
Αριανζού, όπου και κοιμήθηκε με ειρήνη το 390 μ.Χ. Η Σύναξη του Αγίου
Γρηγορίου ετελείτο στην αγιότατη Μεγάλη Εκκλησία και στο μαρτυρικό ναό
της Αγίας Αναστασίας, η οποία βρίσκεται στην είσοδο της τοποθεσίας που
ονομάζεται Δομνίνου, καθώς επίσης και στο ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου ο
φιλόχριστος βασιλέας Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος εναπέθεσε το ιερό
λείψανο του Αγίου, όταν το μετέφερε από τη Ναζιανζό της Καππαδοκίας στην
Κωνσταντινούπολη.
Κατά την δεύτερη μέρα του Πάσχα οι αυτοκράτορες μετέβαιναν, για να
εκκλησιασθούν, στο ναό των Αγίων Αποστόλων και εύχονταν ενώπιον του
ιερού λειψάνου του Αγίου Γρηγορίου.
Τα έργα του Αγίου Γρηγορίου είναι σχετικώς λίγα. Δεν έχουν την έκταση
των έργων άλλων Πατέρων. Παρά ταύτα έχουν βάθος και δύναμη περισσότερο
από κάθε άλλου. Τα έργα του υπήρξαν πάντοτε η μεγαλύτερη πηγή των
δογμάτων. Γι’ αυτό έγινε και ο κατ’ εξοχήν θεολόγος της Εκκλησίας και η
πηγή της εκφράσεως της λατρείας.
Απολυτίκιον. Ήχος α’.
Ο ποιμενικός αυλός της θεολογίας σου, τας των ρητόρων ενίκησε σάλπιγγας,
ως γάρ τα βάθη του Πνεύματος εκζητήσαντι, και τα κάλλη του φθέγματος
προσετέθη σοι. Αλλά πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, Πάτερ Γρηγόριε, σωθήναι τας
ψυχάς ημών.
Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον
Θεολόγω γλώττη σου, τας συμπλοκάς των ρητόρων, διαλύσας ένδοξε,
ορθοδοξίας χιτώνα, άνωθεν εξυφανθέντα την Εκκλησίαν, εστόλισας, ον και
φορούσα, ισύν ημίν κράζει, τοις σοις τέκνοις. Χαίροις Πάτερ, θεολογίας ο
νους ο ακρότατος.
Ο Όσιος Πούπλιος
Ο Όσιος Πούπλιος καταγόταν από βουλευτικό τάγμα. Πατρίδα του ήταν η πόλη
Ζεύγμα, που ήταν κτισμένη κοντά στην όχθη του Ευφράτη ποταμού.
Ο Άγιος ανέβηκε σε ένα ψηλό όρος, το οποίο δεν απείχε από την παραπάνω
πόλη περισσότερο από τριάντα στάδια και έκτισε εκεί ένα μικρό κελί. Όλη
του την περιουσία, που είχε από πατρική κληρονομιά, την μοίρασε στους
φτωχούς και ο ίδιος ζούσε βίο ασκήσεως, προσευχής και αρετής. Επειδή η
φήμη του έγινε παντού γνωστή, έσπευσαν πολλοί κοντά του να αγωνισθούν
μαζί του και να γίνουν μαθητές του.
Σε αυτούς έδωσε εντολή να κτίσουν μικρά κελιά και τους επισκεπτόταν
συχνά, για να διαπιστώνει μήπως υπάρχει στα κελιά τους κάτι πέρα από
αυτά που έχουν απόλυτα ανάγκη.
Και πραγματικά, ζύγιζε και τον ίδιο τον άρτο και, στην περίπτωση που
έβρισκε σε κάποιον ασκητή ότι ο άρτος ήταν περισσότερος από τον
απαραίτητο, τον αποκαλούσε γαστρίμαργο και υπερβολικά φιλόσαρκο.
Και αν, ακόμη, έβλεπε ότι κάποιος ασκητής είχε χωρίσει το αλεύρι από τα
πίτουρα, του έλεγε ότι απολαμβάνει την τροφή. Αλλά και την νύκτα πήγαινε
ξαφνικά στην πόρτα καθενός ασκητή και, αν τους εύρισκε να προσεύχονται,
έφυγε πάλι σιωπηλά. Αν όμως εύρισκε κάποιον να κοιμάται, του κτυπούσε
την πόρτα και τον επέπληττε.
Ανάμεσα στους μαθητές του Οσίου Πουπλίου, ήταν ο Θεότεκνος και ο
Αφθόνιος, οι οποίοι και ανέλαβαν την προστασία και επιμέλεια των
αδελφών, ύστερα από την κοίμηση του Οσίου. Αφού κατ’ αυτόν τον τρόπο ο
Όσιος Πούπλιος αγωνίσθηκε τον καλό αγώνα της κατά Χριστόν ασκήσεως,
παρέδωσε με ειρήνη την ψυχή του στον Θεό. Ο Όσιος Θεόδοτος
Ο Άγιος Θεόδοτος ακολούθησε από θείο ζήλο και αγάπη προς τον Θεό, τον
μοναχικό βίο. Ο Θεοδώρητος Κύρου λέγει, ότι έγινε ηγούμενος της μονής
του Οσίου Πουπλίου. Ο Όσιος Θεόδοτος, αφού έζησε θεοφιλώς, κοιμήθηκε με
ειρήνη. Ο Όσιος Μάρης
Ο Άγιος Μάρης, όντας νέος και ζώντας στον κόσμο, ήταν πολύ ωραίος και
καλλίφωνος. Με την ωραία του φωνή στόλιζε τις πανηγύρεις των Αγίων, ως
καλλιφωνότατος ψάλτης και μύστης της μουσικής. Αγαπούσε τον Θεό και
τηρούσε με προθυμία τις εντολές Του, χωρίς ποτέ να παραβιάζει καμιά από
αυτές. Διατηρούσε το σώμα του καθαρό και ακηλίδωτο, τον ίδιο και την
ψυχή του, αν και εμπορευόταν μέσα σε παγίδες και συναναστρεφόταν
κοσμικούς ανθρώπους.
Ο Όσιος, όμως, θέλησε να αρνηθεί τον κόσμο και πήγε σε μια κωμόπολη, η
οποία ονομαζόταν Ομήρου. Εκεί έκτισε ένα μικρό κελί και κλείσθηκε μέσα
επί τριάντα επτά ολόκληρα χρόνια. Εκεί υπέφερε πολύ στην υγεία του από
τη μεγάλη υγρασία που δεχόταν από το παρακείμενο όρος.
Παρά ταύτα όμως, δεν ήθελε να αλλάξει αυτό το κελί, αλλά παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος του βίου του.
Ο Όσιος Μάρης αγαπούσε την απλότητα και απεχθανόταν παντελώς τις
διάφορες πανουργίες. Αγαπούσε επίσης, την πενία και την ακτημοσύνη.
Έτσι, στα ενενήντα χρόνια που έζησε, χρησιμοποιούσε ενδύματα
κατασκευασμένα από γιδίσιο μαλλί και την ανάγκη του για τροφή την
ικανοποιούσε με ψωμί και λίγο αλάτι.
Επειδή δε επί πολλά χρόνια βρισκόταν στον έρημο τόπο, αισθάνθηκε τον
πόθο να δει να τελείται η Θεία Λειτουργία. Και η επιθυμία του
ικανοποιήθηκε. Συνέβη, τότε που του δημιουργήθηκε αυτός ο πόθος, να τον
επισκεφθεί ένας ιερέας, ο οποίος και τέλεσε την Θεία Ιερουργία, αφού
χρησιμοποίησε αντί για Αγία Τράπεζα τα χέρια διακόνων.
Η καρδιά του Οσίου πληρώθηκε από απερίγραπτη χαρά και αγαλλίαση και ένιωθε ότι έβλεπε τον ίδιο τον ουράνιο θρόνο του Χριστού.
Έτσι, ο Όσιος Μάρης, αφού έζησε θεοφιλώς, κοιμήθηκε με ειρήνη τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Ο Όσιος Καστίνος
Ο Άγιος Καστίνος (ή Κηστίνος ή Κωνσταντίνος) καταγόταν από την Ρώμη,
είχε αξίωμα συγκλητικού και ήταν αρχικά ειδωλολάτρης. Στην Ορθόδοξη
πίστη τον προσέλκυσε ο Επίσκοπος Αργυρουπόλεως Κυριλλιανός, προς τον
οποίο ο Άγιος κατέφυγε, για να τον θεραπεύσει.
Τότε ο Άγιος πούλησε αμέσως τα υπάρχοντά του, μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς και αφοσιώθηκε στην διακονία της Εκκλησίας.
Χρημάτισε Επίσκοπος Αργυρουπόλεως και επί επτά χρόνια Επίσκοπος
Βυζαντίου από το 230 μέχρι το 237 μ.Χ. Μέχρι την εποχή του ο καθεδρικός
ναός του Βυζαντίου ήταν στην παραθαλάσσια περιοχή του Γαλατά. Ο Άγιος
όμως έκτισε νέο ναό προς τιμή της Αγίας Ευφημίας.
Ο Άγιος Καστίνος, αφού χειροτόνησε ως διάδοχό του τον ευλεβέστατο Τίτο, κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.
Η Αγία Μεδούλη και η συνοδεία της
Είναι άγνωστο που και πότε μαρτύρησαν διά πυρός, η Αγία Μάρτυς Μεδούλη και η συνοδεία της.
Ο Όσιος Απολλώς
Ο βίος του Οσίου Απολλώ εγράφη από τον Άγιο Ιερώνυμο. Έζησε κατά τους
χρόνους του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτου (361-363 μ.Χ.) και από
νεαρή ηλικία ακολούθησε τον μοναχικό βίο στην περιοχή της Αιγύπτου.
Ασκήτεψε στην έρημο και ο Θεός τον αξίωσε να φθάσει σε μεγάλα ύψη
αγιότητας, χαρίζοντάς του το προορατικό χάρισμα και αυτό της
θαυματουργίας.
Ο Όσιος Απολλώ κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Βρετάννιος
Ο Άγιος Βρετάννιος έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και ήταν Επίσκοπος Τομισού,
της σημερινής πόλεως Κωστάντζας της Ρουμανίας. Υπήρξε ομολογητής της
Ορθοδόξου πίστεως και υπέφερε πολλά από τον αιρετικό αυτοκράτορα και
οπαδό των Αρειανών, Ουάλη (364-378 μ.Χ.). Ο Όσιος Δημήτριος ο Σκευοφύλαξ
Ο Όσιος Δημήτριος έζησε τον 8ο αιώνα μ.Χ. και κοιμήθηκε με ειρήνη. Ο Άγιος Μωυσής ο Θαυματουργός Επίσκοπος Νόβγκοροντ
Ο
Όσιος Μωυσής, κατά κόσμο Μητροφάνης, έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ. και
γεννήθηκε στο Νοβγκοροντ της Ρωσίας. Από την παιδική του ηλικία αγάπησε
τον μοναχικό βίο.
Γι’ αυτό εγκατέλειψε κρυφά την πατρική του οικία και εισήλθε στη μονή
Οτρόχ της πόλεως Τβερ, όπου έγινε μοναχός. Οι γονείς του τον αναζητούσαν
παντού. Όταν τον βρήκαν, τον παρακάλεσαν να έρθει κοντά τους και να
μονάσει σε κάποια μονή του Νόβγκοροντ.
Ο Άγιος, με την ευλογία του ηγουμένου, έπραξε σύμφωνα με την επιθυμία
των γονέων του και συνέχισε τον ασκητικό του βίο στη μονή Αγίου Γεωργίου
του Νόβγκοροντ.
Εκεί χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και αργότερα απεστάλη ως Αρχιμανδρίτης στη μονή Γιούρεφ.
Μετά την κοίμηση του Αρχιεπισκόπου του Νόβγκοροντ Δαυίδ (τιμάται 21
Δεκεμβρίου), ο Άγιος Μωυσής εξελέγη, το έτος 1325, Αρχιεπίσκοπος
Νόβγκοροντ. Μετά τέσσερα χρόνια υπέβαλε την παράκληση να αποσυρθεί και
να ζήσει ασκητικά, μέσα στη σιωπή και την ησυχία. Το 1330 εγκαταβίωσε
στη μονή του Κολμώφ, αλλά δεν έμεινε για πολύ.
Βρήκε ένα έρημο τόπο στην περιοχή Ντερεβγιανίτσα, όπου κατέφυγε και ανήγειρε ναό αφιερωμένο στην Ανάσταση του Κυρίου.
Το 1354 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεος (1354-1355, 1364-1376),
από βαθύ σεβασμό προς το πρόσωπο του Αγίου Μωυσέως, του έδωσε το
προνόμιο να φορεί πολυσταύριο.
Ο Άγιος Μωυσής εξακολούθησε το θεάρεστο έργο του.
Ανήγειρε πολλές εκκλησίες και μοναστήρια. Σε ένα από αυτά, στο μοναστήρι
του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Σκοβορόντσκ, κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος
1362. το ιερό λείψανό του διατηρήθηκε, με την χάρη του Θεού, άφθαρτο. Ο Άγιος Βασιανός Αρχιεπίσκοπος Ροστώβ Ρωσίας
Ο Άγιος Βασιανός έζησε στην Ρωσία μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα μ.Χ.
Από μικρή ηλικία αγάπησε τον μοναχικό βίο και έγινε μοναχός στη μονή του
Αγίου Πανφουτίου Βορόφσκ. Το 1506 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος της πόλεως
Ροστώβ. Κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1516. Ο Άγιος Αυξέντιος ο Νεομάρτυρας
Ο
Άγιος Νεομάρτυρας Αυξέντιος, γεννήθηκε το 1690 στην επαρχία Βελλάς από
ευσεβείς γονείς. Σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και
δούλευε την τέχνη των γουναράδων, στο χάνι το λεγόμενο Μαχμούτ – Πασά.
Επιθυμήσας τέρψεις και ηδονές εγκατέλειψε την τέχνη του και προσλήφθηκε
στα βασιλικά καράβια.
Εκεί ξεφαντώνοντας με τους συντρόφους του τους αλλόφυλους, συκοφαντήθηκε
από αυτούς πως αρνήθηκε τον Χριστό και έγινε Μουσουλμάνος. Φοβηθείς
εγκατέλειψε τα καράβια και αφού αγόρασε βάρκα εξασκούσε το επάγγελμα του
βαρκάρη.
Όμως μεταμελήθηκε για τα πρότερα σφάλματά του και καταλήφθηκε ζωηρά από
τον πόθο του μαρτυρίου. Σε τυχαία συνάντηση που είχε με τον Σύγκελλο της
Μεγάλης Εκκλησίας, Γρηγόριο Ξηροποταμηνό, του εξομολογήθηκε τον πόθο
του αυτό. Λίγο αργότερα ο Αυξέντιος αναγνωρίσθηκε από κάποιους ναυτικούς
του τουρκικού στόλου, οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στο
κριτήριο.
Εκεί, παρά τα φρικτά βασανιστήρια, ομολόγησε με παρρησία ότι είναι
Χριστιανός. Στην φυλακή τον επισκέφθηκε ο Σύγκελλος Γρηγόριος και τον
ενθάρρυνε να σταθεί με ανδρείο φρόνημα, για να λάβει λαμπρό το στεφάνι
της νίκης από τον αθλοθέτη Θεό. Ανακρινόμενος και πάλι ο Αυξέντιος είπε:
«Εγώ Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θέλω να πεθάνω». Με το άκουσμα
των λόγων αυτών ο κριτής εξέδωσε απόφαση να εκτελεσθεί διά ξίφους.
Έτσι ο Μάρτυς Αυξέντιος υπέμεινε το μαρτύριο, αποκεφαλισθείς στην
Κωνσταντινούπολη το έτος 1720. η τιμία κάρα αυτού, σώζεται στη Μονή
Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παραμυθίας εν Ρωσία
Η
ιερά εικόνα της Θεομήτορος της Παραμυθίας μεταφέρθηκε στη Μόσχα το έτος
1640 από τους Κοζάκους. Υπάρχει γραπτή μαρτυρία, ότι σε πυρκαγιά που
ξέσπασε στο ναό του Αγίου Νικολάου Ζαμοσκβόρετς, στον οποίο αυτή
φυλασσόταν, η εικόνα δεν έπαθε τίποτα.
Η Παναγία αποκαλύφθηκε σε όραμα μιας άρρωστης γυναίκας κατά το έτος 1760
και όταν εκείνη πήγε να προσκυνήσει, θεραπεύθηκε. Η θαυματουργή εικόνα
φυλάσσεται σήμερα στη Μόσχα. Ο Όσιος Ανατόλιος της Όπτινα
Ο Όσιος Ανατόλιος, κατά κόσμο Αλέξιος Μοϊσέεβιτς Κοπέβ, γεννήθηκε στο
χωριό Μπόμπυλι της επαρχίας Καλούγκα της Ρωσίας. Το 1832 παρακολούθησε
τα μαθήματα του εκκλησιαστικού σχολείου του Μπορόφσκ και το 1836 του
εκκλησιαστικού σεμιναρίου της Καλούγκα. Το 1853 αποσύρθηκε, για να
μονάσει στην ησυχία και στην σιωπή, στην έρημο της Όπτινα.
Ο Όσιος Ανατόλιος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1894. Ο Άγιος Γαβριήλ εκ Γεωργίας
Ο Άγιος Γαβριήλ, κατά κόσμο Γεράσιμος, γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1825 στο χωριό Βάκχβι της Γεωργίας.
Σπούδασε στο εκκλησιαστικό σεμινάριο της Τυφλίδος και στην εκκλησιαστική
ακαδημία της Αγίας Πετρουπόλεως. Συνέχισε τις σπουδές του στην
Ψυχολογία, τη Θεολογία και τη Φιλοσοφία. Εξελέγη Επίσκοπος στην Εκκλησία
της Γεωργίας και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1896.
Ο Άγιος Βλαδίμηρος ο Ιερομάρτυρας Μητροπολίτης Κιέβου
Ο
Άγιος Βλαδίμηρος γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1848 στο χωριό Μάλιε
Μορόσκι της επαρχίας του Ταμπώφ της Ρωσίας. Το κοσμικό του όνομα ήταν
Βασίλειος Νικηφόροβιτς Μπογκογιαβλένσκυ.
Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο εκκλησιαστικό σχολείο και έπειτα σπούδασε
στη θεολογική σχολή του Κιέβου. Όταν το 1874 αποπεράτωσε τις σπουδές
του, διορίσθηκε ως καθηγητής στην εκκλησιαστική σχολή του Ταμπώφ, όπου
και νυμφεύθηκε.
Από μικρό παιδί είχε κλήση προς την ιεροσύνη. Έτσι, το έτος 1882,
χειροτονείται πρεσβύτερος και τοποθετείται στο ναό του Κοζλώφ. Η πρώτη
δοκιμασία δεν άργησε να έλθει.
Στην αρχή της ιερατικής του διακονίας, μαζί με τον σταυρό της ιεροσύνης,
σηκώνει και τον σταυρό της χηρείας. Το 1886 απεβίωσε η πρεσβυτέρα
σύζυγός του και λίγο αργότερα το μονάκριβο παιδί του.
Η υπομονή του Αγίου ήταν όμοια με αυτή του πολύπαθου Ιώβ. Φεύγει πλέον
από τον κόσμο και ακολουθεί τη μοναχική οδό. Εγκαταβιώνει σε μονή του
Κοζλώφ και στις 6 Φεβρουαρίου 1886 κείρεται μοναχός με το όνομα
Βλαδίμηρος.
Το έτος 1888 εκλέγεται Επίσκοπος της πόλεως Σταρορούσκϊυ και καλείται να
διακονήσει το λαό του Θεού. Αφιερώνεται ολόψυχα στο πολύπαθο και
ταλαιπωρημένο ποίμνιό του.
Όλοι αναγνώριζαν στο πρόσωπό του τον αληθινό ποιμένα και πατέρα και του φιλανθρώπου Χριστού τον γνησιότατο μιμητή.
Στις 19 Ιανουαρίου 1891 εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Σαμάρα, το 1892
Αρχιεπίσκοπος Καρτάλιν και Καχεζίας και στις 21 Φεβρουαρίου 1898
Μητροπολίτης Μόσχας. Το ποιμαντικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό του έργο
είναι τεράστιο.
Διακόπτεται, όμως και πάλι, όταν εκλέγεται, στις 23 Νοεμβρίου 1912,
Μητροπολίτης της Αγίας Πετρουπόλεως. Το 1915 η Εκκλησία του αναθέτει τα
καθήκοντα του Μητροπολίτη Κιέβου.
Σε κάθε τόπο που διακονούσε ο Άγιος Βλαδίμηρος άφηνε τα ίχνη της
αγιότητάς του. Κυριολεκτικά δαπανούσε τον εαυτό του για την σωτηρία των
ανθρώπων.
Τα χρόνια ήταν δύσκολα. Το επαναστατικό κίνημα άρχισε να φουντώνει. Ο
Άγιος προβλέποντας τα μέλλοντα, μιλώντας προς τους σπουδαστές του
εκκλησιαστικού σεμιναρίου της Μόσχας, έλεγε: «Ίσως να πιστεύετε ότι ο
Πνευματικός άρτος που δίδει η Εκκλησία στον κόσμο έχει γίνει πολύ
σκληρός, για να φαγωθεί από τους ανθρώπους.
Θα έπρεπε να αναρωτηθούμε για το ποιοι εμείς είμαστε και τι κάνουμε για
τους πτωχούς αδελφούς μας. Οι αδελφοί μας πεινάνε. Είναι στο σκοτάδι.
Και εμείς οφείλουμε να εργασθούμε, για να φωτίσουμε την ζωή τους με το
φως του Χριστού, την πίστη, την ελπίδα».
Τα γεγονότα της Οκτωβριανής επαναστάσεως (1917) αποτέλεσαν, για τους
κατοίκους του Κιέβου, την αφορμή για να επιχειρήσουν την ανεξαρτησία
τους. Το Ουκρανικό συμβούλιο πίεσε τον Άγιο να προβεί σε εκκλησιαστική
αυτονομία. Εκείνος δεν το έπραξε και τον εκθρόνισαν. Έτσι κατέφυγε στη
μονή των Σπηλαίων. Δεν θέλησε να υποχωρήσει παρά τις απειλές.
Τα γεγονότα της επαναστάσεως των Μπολσεβίκων δεν άφησαν ανεπηρέαστο το
Κίεβο, το οποίο καταλήφθηκε από τον επαναστατικό στρατό. Στις 23
Ιανουαρίου 1918 οι επαναστάτες έφθασαν στη μονή των Σπηλαίων. Τον
συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν. Το μόνο που ζήτησε, πριν τον εκτελέσουν,
ήταν να του χαρίσουν λίγη ώρα, για να προσευχηθεί.
Η Αγία Ελισάβετ η Οσιομάρτυς
Η Αγία Ελισάβετ γεννήθηκε στη Δαρμστάτη της Γερμανίας την 1η Νοεμβρίου
1864. Ήταν θυγατέρα του μεγάλου δούκα της Έσσης, Λουδοβίκου Δ’ και
νυμφεύθηκε τον μεγάλο δούκα της Ρωσίας, Σέργιο Αλεξάνδροβιτς, υιό του
τσάρου Νικολάου Β’, στην Πετρούπολη στις 15 Ιουνίου 1884. Κατά το 1901 ο
σύζυγός της διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής της Μόσχας, όπου και
δολοφονήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1905.
Η μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ, μετά τον φόνο του συζύγου της, εγκατέλειψε
τον κόσμο και έγινε μοναχή. Αφιέρωσε την ζωή της εξολοκλήρου στη
φιλανθρωπία και εμφανιζόταν σπάνια στην αυλή της Αγίας Πετρουπόλεως, για
να συναντά την νεότερη αδελφή της, αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα.
Κατά την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέλαβε την διεύθυνση νοσοκομείου τραυματιών και την περίθαλψη αυτών.
Κατά την επακολουθήσασα επανάσταση του 1917 συνελήφθει και μεταφέρθηκε
στο Αικατερινμπούργκ, όπου και φονεύθηκε στις 21 Ιουλίου 1918, τρεις
μέρες μετά την δολοφονία της αυτοκρατορικής οικογένειας. Η Οσία Μαργαρίτα (Εορτή Μαργαρίτα)
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον Βίο της Οσίας.
Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr) anavaseis.blogspot.gr
http://www.hristospanagia.gr/?p=4296#more-4296
ΟΆγιος Γρηγόριος έζησε κατά την εποχή του βασιλέα Ουάλεντος (364-378
μ.Χ.). Καταγόταν από τον Πόντο και γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό της
περιοχής της Ναζιανζού, που λεγόταν Αριανζός, το 330 μ.Χ. Ναζιανζηνός
ονομάσθηκε, επειδή έζησε τον περισσότερο χρόνο της ζωής του στη
Ναζιανζό, όπου ήταν και το πατρικό του σπίτι.Ο πατέρας του, ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Ναζιανζού, ήταν πριν γίνει
Επίσκοπος, ένας πολύ πλούσιος άρχοντας της Ναζιανζού. Κατείχε μεγάλη
θέση στον δημόσιο βίο και ανήκε σε μια ιουδαίο-εθνική αίρεση που λεγόταν
των «Υψισταρίων».Η μητέρα του, η Αγία Νόννα, ήταν Ορθόδοξη. Η ευσέβεια και η αρετή της
επηρέασαν τον σύζυγό της και τον έκαναν να μεταστραφεί στην αληθινή
πίστη.Οι γονείς του, Γρηγόριος και Νόννα, δεν είχαν παιδιά και ικέτευαν τον Θεό να χαρίσει σε αυτούς την χαρά της τεκνοποιίας. Και πράγματι, η προσευχή τους εισακούσθηκε και η Νόννα γέννησε τον Άγιο
Γρηγόριο, τον οποίο πριν ακόμα αυτός γεννηθεί είχε υποσχεθεί αν τον
αφιερώσει στον Θεό.
Πολλές φορές ο Άγιος Γρηγόριος παραβάλλει τους
γονείς του με τον Αβραάμ και τη Σάρρα, οι οποίοι σε μεγάλη ηλικία
απέκτησαν τον Ισαάκ.Σπουδαίες ήταν οι προσπάθειες των γονέων αυτού να μορφώσουν και να
εμφυσήσουν στον πρωτότοκο υιό τους την αγάπη προς τα γράμματα και την
χριστιανική πίστη.
Από την παιδική ηλικία ενέπνευσαν σε αυτόν έντονη και βαθιά
θρησκευτικότητα, ώστε αυτός από ευσέβεια και πνευματικότητα, υποσχέθηκε
στον εαυτό του να ζήσει με αγνεία και παρθενία.
Ο Άγιος Γρηγόριος, χάρη στην δυνατότητα που είχε ο πατέρας του, έκανε
λαμπρές σπουδές. Σπούδασε σε όλα τα τότε μεγάλα κέντρα πολιτισμού: τη
Ναζιανζό, την Καισάρεια της Καππαδοκίας, την Καισάρεια της Παλαιστίνης,
την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια, την Αθήνα.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είχε γίνει ακόμη κέντρο πολιτισμού και η Ρώμη δεν είχε τότε κάτι αξιόλογο για τους Έλληνες.
Στις πόλεις αυτές μελέτησε τις πλουσιότερες βιβλιοθήκες και άκουσε τους
σοφότερους διδασκάλους, μεταξύ των οποίων τον Δίδυμο τον Τυφλό, που τότε
διηύθυνε τη θεολογική σχολή της Αλεξάνδρειας και τους φιλόσοφους
Θεσπέσιο στην Καισάρεια και Ιμέριο και Προαιρέσιο στην Αθήνα. Για τον
Προαιρέσιο γίνεται δεκτό ότι ήταν Χριστιανός.
Οι σπουδές δεν έκαναν τον Άγιο να επαρθεί. Αντίθετα, κατάλαβε όλη την ματαιότητα του κόσμου και της σοφίας του.
Ένιωσε, ότι η ανθρώπινη γνώση έχει ασήμαντη σημασία μπροστά στην γνώση
της σοφίας του Θεού. Ο ίδιος, ο Άγιος Γρηγόριος, παραλληλίζει τον εαυτό
του με τον Σαούλ που έτρεχε χωρίς να ξέρει. Αυτό που τελικά βρήκε κατά
την διάρκεια των σπουδών του ήταν ένα «Βασίλειο».
Ο τρόπος με τον οποίο αναφέρει το γεγονός της φιλίας του με τον Άγιο
Βασίλειο, Αρχιεπίσκοπο Καισαρείας, ήταν μεγαλύτερο εύρημα και από ένα
ολόκληρο βασίλειο.
Όταν τελείωσε τις σπουδές του ο Άγιος, ήταν ώριμος άνδρας ηλικίας 30 ετών. Όμως δεν είχε
ακόμη βαπτισθεί.
Και αγωνιούσε να μην πεθάνει, πριν επιστρέψει στον πατέρα του και
βαπτισθεί. Γι’ αυτό και όταν, ενώ μετέβαινε από την Αλεξάνδρεια στην
Αθήνα, έγινε μεγάλη τρικυμία, φοβήθηκε πολύ και παρακάλεσε να τον
ελεήσει ο Θεός, να βοηθήσει να μην πνιγεί, για να αξιωθεί του ενδύματος
του Αγίου Βαπτίσματος.
Το βάπτισμα του Γρηγορίου το επακολούθησε συνειδητός πνευματικός αγώνας.
Νηστεία, προσευχή, αγρυπνία. Αγώνας για την κάθαρση, την πνευματική
πρόοδο, τη θέωση. Μαζί με τον ομόφρονα, ομότροπο και ομόψυχό του Άγιο
Βασίλειο απομονώθηκαν κάπου στον Πόντο και παραδόθηκαν κυριολεκτικά στην
προσευχή και την άσκηση.
Ο αγώνας τους ευλογήθηκε από Εκείνον που θέλει να γινόμαστε βιαστές της
βασιλείας Του. Αξιώθηκαν και οι δύο μεγάλων πνευματικών χαρισμάτων.
Μάλιστα ο Άγιος Γρηγόριος κάνει επανειλημμένως λόγο για τις πνευματικές
του εμπειρίες και τα ουράνια χαρίσματα που η χάρη του Θεού του χάρισε.
Οι εμπειρίες του αυτές πρέπει να ήταν πολύ υψηλές, αφού ο ίδιος
παραβάλλει αυτά που έβλεπε με αυτά του θεόπτου Προφήτου Μωυσέως και του
Αποστόλου Παύλου, που «πορευόμενος εις Δαμασκόν» είδε τον Κύριο της
Δόξας και ανέβηκε μέχρι τρίτου ουρανού και είδε τα άρρητα ρήματα, τη
δόξα της βασιλείας του Θεού.
Γρήγορα κάλεσε ο θεός τον Γρηγόριο στην διακονία Του. Τα τέλη του έτους 360 μ.Χ. επιστρέφει στη Ναζιανζό.
Ο Γέρων, έχοντας ανάγκη από βοηθό και συνεργάτη στη «νυκτομαχία», όπως
χαρακτήριζε την ιεροσύνη, θέλησε να τον χειροτονήσει Πρεσβύτερο, επειδή
έβλεπε στο πρόσωπό του όχι μόνο τον αφοσιωμένο υιό, αλλά και τον ζηλωτή
για την σωτηρία των ψυχών λειτουργό του Κυρίου. Ο Γρηγόριος αρνήθηκε.
Την άρνησή του όμως έκαμψε το βάρος του διπλού αξιώματος του Γέροντος
Γρηγορίου (πατέρας κατά σάρκα και πνευματικός πατέρας), που ο Γρηγόριος
ήξερε μόνο να ευλαβείται. Έκανε υπακοή στην εντολή του Γέροντος
Επισκόπου και χειροτονήθηκε.
Αμέσως μετά την χειροτονία του ζήτησε ανακούφιση στην μόνωση και την
προσευχή. Αποσύρθηκε λοιπόν στο ερημητήριό του, στη γαλήνη της νοεράς
προσευχής. Και βρήκε τη γαλήνη και την πορεία του.
Και επέστρεψε με ειρήνη στην καρδιά να αναλάβει το πνευματικό του έργο,
που το άρχισε με τον περίφημο θεολογικό λόγο περί του Πάσχα και τη
δικαιολόγηση της φυγής του.
Διακονούσε με ιερό ζήλο στο πλευρό του πατέρα του, όταν ο Αρχιεπίσκοπος
Καισαρείας της Καππαδοκίας και έξαρχος Πόντου Βασίλειος τον εξέλεξε
Επίσκοπο της μικρής πόλεως Σάσιμα. Σκοπός του ήταν να περιφρουρήσει τη
δικαιοδοσία της τοπικής του Εκκλησίας από τις διεκδικήσεις ενός νέου
Μητροπολίτη, του Τυάνων Ανθίμου.
Το γεγονός αυτό έθλιψε ακόμη πιο πολύ τον Γρηγόριο. Αντέδρασε. Εξέφρασε
την πικρία του. Τελικά όμως υπάκουσε, αλλά δεν πήγε ποτέ στα Σάσιμα. Ένα
χρονικό διάστημα έμεινε στη Ναζιανζό, ως βοηθός του πατέρα του,
ενδίδοντας στην παράκλησή του.
Και όταν εκείνος κοιμήθηκε, το 374 μ.Χ., ο Θεολόγος συνέχισε να
ποιμαίνει την Εκκλησία των Ναζιανζών, ως τοποτηρητής, χωρίς να παύσει να
τους παρακαλεί να εκλέξουν και να χειροτονήσουν τον κανονικό τους
Επίσκοπο.
Και επειδή αυτό αργούσε, στεναχωρημένος εγκατέλειψε την πόλη
και κατέφυγε στην Σελεύκεια της Ισαυρίας, όπου, κοντά στο ναό της Αγίας
Θέκλας, αναζήτησε την ειρήνη και την ησυχία στην προσευχή και έμεινε
εκεί επί πέντε σχεδόν έτη μελετώντας και συγγράφοντας.
Την άνοιξη του έτους 379 μ.Χ. οι λίγοι Χριστιανοί τον κάλεσαν στην
Κωνσταντινούπολη να αγωνισθεί για την Ορθόδοξη πίστη, αφού στην Πόλη
δέσποζαν οι Αρειανοί.
Ήταν τόση η διάδοση και η επικράτησή τους, ώστε ο Άγιος Γρηγόριος δεν βρήκε ούτε ένα παρεκκλήσι στα χέρια των Ορθοδόξων.
Κατόπιν τούτου άρχισε να λειτουργεί και να κηρύττει σε ένα σπίτι που ο
ίδιος διαμόρφωσε σε ναό και το ονόμασε Αγία Αναστασία, δηλαδή της
Αναστάσεως της Ορθοδοξίας.
Εκεί ο Άγιος εξεφώνησε τα περίφημα θεολογικά κηρύγματά του. Η επίδρασή
τους και ιδίως των πέντε Θεολογικών Λόγων του ήταν τόση, ώστε οι
Αρειανοί φανατικοί, πήραν την απόφαση να τον εξολοθρεύσουν. Τον έβρισαν.
Τον κακολόγησαν.
Τον κτύπησαν. Τον γρονθοκόπησαν. Τον λιθοβόλησαν. Έβαλαν μάλιστα και
κάποιον να τον φονεύσει. Και θα τον σκότωνε. Αλλά νικημένος από την
αγιοσύνη της πραότητάς του, ομολόγησε στον ίδιο την αλήθεια την στιγμή
που είχε πάει να τον σφάξει.
Με όπλο το λόγο του Θεού, τη μάχαιρα του πνεύματος, νικούσε τους εχθρούς
της πίστεως σαν τον Μωυσή. Πράγματι, οι Αρειανοί όλο και λιγόστευαν. Ο
Άγιος Θεοδόσιος, ευχαριστημένος από το έργο του Γρηγορίου, τον κατέστησε
το έτος 380 μ.Χ. Πατριάρχη και τον ενθρόνισε στο ναό των Αγίων
Αποστόλων Κωνσταντινουπόλεως.
Όμως οι Ορθόδοξοι Επίσκοποι δεν είχαν όλοι την ορθή κρίση. Μερικοί
μεθυσμένοι από φθόνο κάκιζαν τον Άγιο, διότι δεν πίεζε τον βασιλέα να
αφαιρέσει τις εκκλησίες από τους αιρετικούς και να τους απαγορεύσει να
τελούν την λατρεία τους.
Σε απάντηση ο Άγιος Γρηγόριος τόνιζε, ότι ο Χριστός δεν έχει ανάγκη τις
λόγχες του Καίσαρος και ότι του είναι αρκετή σαν όπλο η αλήθεια. Και
πράγματι, η αλήθεια νίκησε.
Το έτος 381 μ.Χ. συνήλθε η Β’ Οικουμενική Σύνοδος. Πρόεδρος ήταν ο Άγιος
Μελέτιος Αντιοχείας. Αυτή η Οικουμενική Σύνοδος ολοκλήρωσε το έργο της
Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Καταδίκασε τους Αρειανούς και τους
Πνευματομάχους – Ευνομιανούς και συμπλήρωσε το Σύμβολο της Πίστεως. Το
διαμόρφωσε στην σημερινή του μορφή.
Έτσι έλαμψε η δόξα της Αγίας Τριάδος, του Πατρός και του Υιού και του
Αγίου Πνεύματος. Ακόμη, η Σύνοδος καταδίκασε τον Απολλιναρισμό, που
διαιρούσε τον άνθρωπο σε τρία μέρη (σώμα, ψυχή και νου) και δίδασκε ότι ο
Χριστός δεν έχει λάβει ανθρώπινο πνεύμα, παρουσιάζοντας τον Χριστό
ατελή και όχι τέλειο άνθρωπο.
Έτσι όμως κατέστρεφε το σωτηριολογικό έργο του Κυρίου και την
ανθρωπότητά Του, διότι καθετί που δεν προσλαμβάνεται υπό του Χριστού
μένει αθεράπευτο και ανίατο. Τρίτον, η Β’ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε
τον απόλυτο προορισμό, τον οποίο δίδαξαν αργότερα ο Καλβίνος, ο
Αυγουστίνος και ο Λούθηρος και όλος ο Προτεσταντισμός. Τέλος αναγνώρισε
τον Άγιο Γρηγόριο ως κανονικό Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Πρόεδρος της Συνόδου, Άγιος Μελέτιος, κοιμήθηκε ενώ διαρκούσε η Σύνοδος. Η Σύνοδος τον τίμησε ως Απόστολο.
Ο Άγιος Γρηγόριος εξεφώνησε τότε λαμπρό επικήδειο, λόγο που άρχιζε με τα
λόγια: «ηύξησεν ημίν τον αριθμόν των Αποστόλων». Διάδοχός του στην
προεδρία της Συνόδου έγινε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Αλλά μετά
από λίγο το κλίμα άλλαξε.
Έφθασε στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετάσχει στην Σύνοδο, ο Πέτρος ο
Β’, ο Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, με τους Αιγυπτίους και Μακεδόνες
Επισκόπους. Αυτοί ήδη είχαν πάρει θέση εχθρική έναντι του Αγίου
Γρηγορίου.
Δεν τον αναγνώριζαν σαν κανονικό Αρχιεπίσκοπο, επειδή τάχα είχε
μετατεθεί από τα Σάσιμα. Και είχαν εντελώς αντικανονικά και παράνομα
χειροτονήσει Πατριάρχη τον Μάξιμο τον Κυνικό, που ήταν μεν Ορθόδοξος
αλλά έμεινε στην ιστορία σαν ένα αινιγματικό πρόσωπο. Ο Πέτρος έθεσε
στην Σύνοδο το θέμα της κανονικότητας.
Ο Άγιος Γρηγόριος, ενώ είχε την δύναμη να συντρίψει κάθε αντίσταση,
διότι παράλληλα προς την υποστήριξη των Επισκόπων είχε και την
συμπαράσταση του αυτοκράτορα, αηδίασε και παραιτήθηκε με τούτα τα λόγια:
«Δεν είμαι σεμνότερος του Προφήτη Ιωνά. Αν εγώ είμαι αιτία ταραχής στην
Εκκλησία, ρίχνω τον εαυτό μου στη θάλασσα».
Ευθύς μετά την παραίτησή του λειτούργησε στον καθεδρικό ναό της Κωνσταντινουπόλεως, για να αποχαιρετίσει το ποίμνιό του.
Και έφυγε χωρίς να περιμένει να λήξουν οι εργασίες της Συνόδου.
Επέστρεψε στη Ναζιανζό και για λίγο έμεινε απομονωμένος εκεί για να
γαληνεύσει.
Ο Άγιος, σε κείμενά του, διεκτραγωδεί την εκκλησιαστική κατάσταση, όταν
επιχειρεί να κάνει σύγκριση των όσων συμβαίνουν εντός της Εκκλησίας με
τα όσα συμβαίνουν εκτός αυτής. Έτσι λέγει, πρέπει να οδύρεται κανείς,
όταν διαπιστώνει την ύπαρξη ενότητας στους κοσμικούς οργανισμούς, στις
πόλεις, στους οίκους, στο στράτευμα και όμως να απουσιάζει από τον κατ’
εξοχήν κήρυκα και θεματοφύλακα της ειρήνης, την Εκκλησία και τους
πιστούς της.
Βεβαίως η αποχώρησή του δεν σήμαινε ότι θα έπαυε να ενδιαφέρεται για την
επίτευξη ενότητας και για την επικράτηση της ειρήνης στην Εκκλησία, για
τα δύο αυτά υπέρτατα αγαθά.
Το έτος 383 μ.Χ. η υγεία του υπέστη σοβαρό κλονισμό. Πρότεινε ως
Επίσκοπο τον Πρεσβύτερο Ευλάλιο και αποσύρθηκε οριστικά στην ησυχία της
Αριανζού, όπου και κοιμήθηκε με ειρήνη το 390 μ.Χ. Η Σύναξη του Αγίου
Γρηγορίου ετελείτο στην αγιότατη Μεγάλη Εκκλησία και στο μαρτυρικό ναό
της Αγίας Αναστασίας, η οποία βρίσκεται στην είσοδο της τοποθεσίας που
ονομάζεται Δομνίνου, καθώς επίσης και στο ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου ο
φιλόχριστος βασιλέας Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος εναπέθεσε το ιερό
λείψανο του Αγίου, όταν το μετέφερε από τη Ναζιανζό της Καππαδοκίας στην
Κωνσταντινούπολη.
Κατά την δεύτερη μέρα του Πάσχα οι αυτοκράτορες μετέβαιναν, για να
εκκλησιασθούν, στο ναό των Αγίων Αποστόλων και εύχονταν ενώπιον του
ιερού λειψάνου του Αγίου Γρηγορίου.
Τα έργα του Αγίου Γρηγορίου είναι σχετικώς λίγα. Δεν έχουν την έκταση
των έργων άλλων Πατέρων. Παρά ταύτα έχουν βάθος και δύναμη περισσότερο
από κάθε άλλου. Τα έργα του υπήρξαν πάντοτε η μεγαλύτερη πηγή των
δογμάτων. Γι’ αυτό έγινε και ο κατ’ εξοχήν θεολόγος της Εκκλησίας και η
πηγή της εκφράσεως της λατρείας.
Απολυτίκιον. Ήχος α’.
Ο ποιμενικός αυλός της θεολογίας σου, τας των ρητόρων ενίκησε σάλπιγγας,
ως γάρ τα βάθη του Πνεύματος εκζητήσαντι, και τα κάλλη του φθέγματος
προσετέθη σοι. Αλλά πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, Πάτερ Γρηγόριε, σωθήναι τας
ψυχάς ημών.
Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον
Θεολόγω γλώττη σου, τας συμπλοκάς των ρητόρων, διαλύσας ένδοξε,
ορθοδοξίας χιτώνα, άνωθεν εξυφανθέντα την Εκκλησίαν, εστόλισας, ον και
φορούσα, ισύν ημίν κράζει, τοις σοις τέκνοις. Χαίροις Πάτερ, θεολογίας ο
νους ο ακρότατος.
Ο Όσιος Πούπλιος
Ο Όσιος Πούπλιος καταγόταν από βουλευτικό τάγμα. Πατρίδα του ήταν η πόλη
Ζεύγμα, που ήταν κτισμένη κοντά στην όχθη του Ευφράτη ποταμού.
Ο Άγιος ανέβηκε σε ένα ψηλό όρος, το οποίο δεν απείχε από την παραπάνω
πόλη περισσότερο από τριάντα στάδια και έκτισε εκεί ένα μικρό κελί. Όλη
του την περιουσία, που είχε από πατρική κληρονομιά, την μοίρασε στους
φτωχούς και ο ίδιος ζούσε βίο ασκήσεως, προσευχής και αρετής. Επειδή η
φήμη του έγινε παντού γνωστή, έσπευσαν πολλοί κοντά του να αγωνισθούν
μαζί του και να γίνουν μαθητές του.
Σε αυτούς έδωσε εντολή να κτίσουν μικρά κελιά και τους επισκεπτόταν
συχνά, για να διαπιστώνει μήπως υπάρχει στα κελιά τους κάτι πέρα από
αυτά που έχουν απόλυτα ανάγκη.
Και πραγματικά, ζύγιζε και τον ίδιο τον άρτο και, στην περίπτωση που
έβρισκε σε κάποιον ασκητή ότι ο άρτος ήταν περισσότερος από τον
απαραίτητο, τον αποκαλούσε γαστρίμαργο και υπερβολικά φιλόσαρκο.
Και αν, ακόμη, έβλεπε ότι κάποιος ασκητής είχε χωρίσει το αλεύρι από τα
πίτουρα, του έλεγε ότι απολαμβάνει την τροφή. Αλλά και την νύκτα πήγαινε
ξαφνικά στην πόρτα καθενός ασκητή και, αν τους εύρισκε να προσεύχονται,
έφυγε πάλι σιωπηλά. Αν όμως εύρισκε κάποιον να κοιμάται, του κτυπούσε
την πόρτα και τον επέπληττε.
Ανάμεσα στους μαθητές του Οσίου Πουπλίου, ήταν ο Θεότεκνος και ο
Αφθόνιος, οι οποίοι και ανέλαβαν την προστασία και επιμέλεια των
αδελφών, ύστερα από την κοίμηση του Οσίου. Αφού κατ’ αυτόν τον τρόπο ο
Όσιος Πούπλιος αγωνίσθηκε τον καλό αγώνα της κατά Χριστόν ασκήσεως,
παρέδωσε με ειρήνη την ψυχή του στον Θεό. Ο Όσιος Θεόδοτος
Ο Άγιος Θεόδοτος ακολούθησε από θείο ζήλο και αγάπη προς τον Θεό, τον
μοναχικό βίο. Ο Θεοδώρητος Κύρου λέγει, ότι έγινε ηγούμενος της μονής
του Οσίου Πουπλίου. Ο Όσιος Θεόδοτος, αφού έζησε θεοφιλώς, κοιμήθηκε με
ειρήνη. Ο Όσιος Μάρης
Ο Άγιος Μάρης, όντας νέος και ζώντας στον κόσμο, ήταν πολύ ωραίος και
καλλίφωνος. Με την ωραία του φωνή στόλιζε τις πανηγύρεις των Αγίων, ως
καλλιφωνότατος ψάλτης και μύστης της μουσικής. Αγαπούσε τον Θεό και
τηρούσε με προθυμία τις εντολές Του, χωρίς ποτέ να παραβιάζει καμιά από
αυτές. Διατηρούσε το σώμα του καθαρό και ακηλίδωτο, τον ίδιο και την
ψυχή του, αν και εμπορευόταν μέσα σε παγίδες και συναναστρεφόταν
κοσμικούς ανθρώπους.
Ο Όσιος, όμως, θέλησε να αρνηθεί τον κόσμο και πήγε σε μια κωμόπολη, η
οποία ονομαζόταν Ομήρου. Εκεί έκτισε ένα μικρό κελί και κλείσθηκε μέσα
επί τριάντα επτά ολόκληρα χρόνια. Εκεί υπέφερε πολύ στην υγεία του από
τη μεγάλη υγρασία που δεχόταν από το παρακείμενο όρος.
Παρά ταύτα όμως, δεν ήθελε να αλλάξει αυτό το κελί, αλλά παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος του βίου του.
Ο Όσιος Μάρης αγαπούσε την απλότητα και απεχθανόταν παντελώς τις
διάφορες πανουργίες. Αγαπούσε επίσης, την πενία και την ακτημοσύνη.
Έτσι, στα ενενήντα χρόνια που έζησε, χρησιμοποιούσε ενδύματα
κατασκευασμένα από γιδίσιο μαλλί και την ανάγκη του για τροφή την
ικανοποιούσε με ψωμί και λίγο αλάτι.
Επειδή δε επί πολλά χρόνια βρισκόταν στον έρημο τόπο, αισθάνθηκε τον
πόθο να δει να τελείται η Θεία Λειτουργία. Και η επιθυμία του
ικανοποιήθηκε. Συνέβη, τότε που του δημιουργήθηκε αυτός ο πόθος, να τον
επισκεφθεί ένας ιερέας, ο οποίος και τέλεσε την Θεία Ιερουργία, αφού
χρησιμοποίησε αντί για Αγία Τράπεζα τα χέρια διακόνων.
Η καρδιά του Οσίου πληρώθηκε από απερίγραπτη χαρά και αγαλλίαση και ένιωθε ότι έβλεπε τον ίδιο τον ουράνιο θρόνο του Χριστού.
Έτσι, ο Όσιος Μάρης, αφού έζησε θεοφιλώς, κοιμήθηκε με ειρήνη τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Ο Όσιος Καστίνος
Ο Άγιος Καστίνος (ή Κηστίνος ή Κωνσταντίνος) καταγόταν από την Ρώμη,
είχε αξίωμα συγκλητικού και ήταν αρχικά ειδωλολάτρης. Στην Ορθόδοξη
πίστη τον προσέλκυσε ο Επίσκοπος Αργυρουπόλεως Κυριλλιανός, προς τον
οποίο ο Άγιος κατέφυγε, για να τον θεραπεύσει.
Τότε ο Άγιος πούλησε αμέσως τα υπάρχοντά του, μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς και αφοσιώθηκε στην διακονία της Εκκλησίας.
Χρημάτισε Επίσκοπος Αργυρουπόλεως και επί επτά χρόνια Επίσκοπος
Βυζαντίου από το 230 μέχρι το 237 μ.Χ. Μέχρι την εποχή του ο καθεδρικός
ναός του Βυζαντίου ήταν στην παραθαλάσσια περιοχή του Γαλατά. Ο Άγιος
όμως έκτισε νέο ναό προς τιμή της Αγίας Ευφημίας.
Ο Άγιος Καστίνος, αφού χειροτόνησε ως διάδοχό του τον ευλεβέστατο Τίτο, κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.
Η Αγία Μεδούλη και η συνοδεία της
Είναι άγνωστο που και πότε μαρτύρησαν διά πυρός, η Αγία Μάρτυς Μεδούλη και η συνοδεία της.
Ο Όσιος Απολλώς
Ο βίος του Οσίου Απολλώ εγράφη από τον Άγιο Ιερώνυμο. Έζησε κατά τους
χρόνους του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτου (361-363 μ.Χ.) και από
νεαρή ηλικία ακολούθησε τον μοναχικό βίο στην περιοχή της Αιγύπτου.
Ασκήτεψε στην έρημο και ο Θεός τον αξίωσε να φθάσει σε μεγάλα ύψη
αγιότητας, χαρίζοντάς του το προορατικό χάρισμα και αυτό της
θαυματουργίας.
Ο Όσιος Απολλώ κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Βρετάννιος
Ο Άγιος Βρετάννιος έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και ήταν Επίσκοπος Τομισού,
της σημερινής πόλεως Κωστάντζας της Ρουμανίας. Υπήρξε ομολογητής της
Ορθοδόξου πίστεως και υπέφερε πολλά από τον αιρετικό αυτοκράτορα και
οπαδό των Αρειανών, Ουάλη (364-378 μ.Χ.). Ο Όσιος Δημήτριος ο Σκευοφύλαξ
Ο Όσιος Δημήτριος έζησε τον 8ο αιώνα μ.Χ. και κοιμήθηκε με ειρήνη. Ο Άγιος Μωυσής ο Θαυματουργός Επίσκοπος Νόβγκοροντ
ΟΌσιος Μωυσής, κατά κόσμο Μητροφάνης, έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ. και
γεννήθηκε στο Νοβγκοροντ της Ρωσίας. Από την παιδική του ηλικία αγάπησε
τον μοναχικό βίο.
Γι’ αυτό εγκατέλειψε κρυφά την πατρική του οικία και εισήλθε στη μονή
Οτρόχ της πόλεως Τβερ, όπου έγινε μοναχός. Οι γονείς του τον αναζητούσαν
παντού. Όταν τον βρήκαν, τον παρακάλεσαν να έρθει κοντά τους και να
μονάσει σε κάποια μονή του Νόβγκοροντ.
Ο Άγιος, με την ευλογία του ηγουμένου, έπραξε σύμφωνα με την επιθυμία
των γονέων του και συνέχισε τον ασκητικό του βίο στη μονή Αγίου Γεωργίου
του Νόβγκοροντ.
Εκεί χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και αργότερα απεστάλη ως Αρχιμανδρίτης στη μονή Γιούρεφ.
Μετά την κοίμηση του Αρχιεπισκόπου του Νόβγκοροντ Δαυίδ (τιμάται 21
Δεκεμβρίου), ο Άγιος Μωυσής εξελέγη, το έτος 1325, Αρχιεπίσκοπος
Νόβγκοροντ. Μετά τέσσερα χρόνια υπέβαλε την παράκληση να αποσυρθεί και
να ζήσει ασκητικά, μέσα στη σιωπή και την ησυχία. Το 1330 εγκαταβίωσε
στη μονή του Κολμώφ, αλλά δεν έμεινε για πολύ.
Βρήκε ένα έρημο τόπο στην περιοχή Ντερεβγιανίτσα, όπου κατέφυγε και ανήγειρε ναό αφιερωμένο στην Ανάσταση του Κυρίου.
Το 1354 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεος (1354-1355, 1364-1376),
από βαθύ σεβασμό προς το πρόσωπο του Αγίου Μωυσέως, του έδωσε το
προνόμιο να φορεί πολυσταύριο.
Ο Άγιος Μωυσής εξακολούθησε το θεάρεστο έργο του.
Ανήγειρε πολλές εκκλησίες και μοναστήρια. Σε ένα από αυτά, στο μοναστήρι
του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Σκοβορόντσκ, κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος
1362. το ιερό λείψανό του διατηρήθηκε, με την χάρη του Θεού, άφθαρτο. Ο Άγιος Βασιανός Αρχιεπίσκοπος Ροστώβ Ρωσίας
Ο Άγιος Βασιανός έζησε στην Ρωσία μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα μ.Χ.
Από μικρή ηλικία αγάπησε τον μοναχικό βίο και έγινε μοναχός στη μονή του
Αγίου Πανφουτίου Βορόφσκ. Το 1506 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος της πόλεως
Ροστώβ. Κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1516. Ο Άγιος Αυξέντιος ο Νεομάρτυρας
ΟΆγιος Νεομάρτυρας Αυξέντιος, γεννήθηκε το 1690 στην επαρχία Βελλάς από
ευσεβείς γονείς. Σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και
δούλευε την τέχνη των γουναράδων, στο χάνι το λεγόμενο Μαχμούτ – Πασά.
Επιθυμήσας τέρψεις και ηδονές εγκατέλειψε την τέχνη του και προσλήφθηκε
στα βασιλικά καράβια.
Εκεί ξεφαντώνοντας με τους συντρόφους του τους αλλόφυλους, συκοφαντήθηκε
από αυτούς πως αρνήθηκε τον Χριστό και έγινε Μουσουλμάνος. Φοβηθείς
εγκατέλειψε τα καράβια και αφού αγόρασε βάρκα εξασκούσε το επάγγελμα του
βαρκάρη.
Όμως μεταμελήθηκε για τα πρότερα σφάλματά του και καταλήφθηκε ζωηρά από
τον πόθο του μαρτυρίου. Σε τυχαία συνάντηση που είχε με τον Σύγκελλο της
Μεγάλης Εκκλησίας, Γρηγόριο Ξηροποταμηνό, του εξομολογήθηκε τον πόθο
του αυτό. Λίγο αργότερα ο Αυξέντιος αναγνωρίσθηκε από κάποιους ναυτικούς
του τουρκικού στόλου, οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στο
κριτήριο.
Εκεί, παρά τα φρικτά βασανιστήρια, ομολόγησε με παρρησία ότι είναι
Χριστιανός. Στην φυλακή τον επισκέφθηκε ο Σύγκελλος Γρηγόριος και τον
ενθάρρυνε να σταθεί με ανδρείο φρόνημα, για να λάβει λαμπρό το στεφάνι
της νίκης από τον αθλοθέτη Θεό. Ανακρινόμενος και πάλι ο Αυξέντιος είπε:
«Εγώ Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θέλω να πεθάνω». Με το άκουσμα
των λόγων αυτών ο κριτής εξέδωσε απόφαση να εκτελεσθεί διά ξίφους.
Έτσι ο Μάρτυς Αυξέντιος υπέμεινε το μαρτύριο, αποκεφαλισθείς στην
Κωνσταντινούπολη το έτος 1720. η τιμία κάρα αυτού, σώζεται στη Μονή
Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παραμυθίας εν Ρωσία
Ηιερά εικόνα της Θεομήτορος της Παραμυθίας μεταφέρθηκε στη Μόσχα το έτος
1640 από τους Κοζάκους. Υπάρχει γραπτή μαρτυρία, ότι σε πυρκαγιά που
ξέσπασε στο ναό του Αγίου Νικολάου Ζαμοσκβόρετς, στον οποίο αυτή
φυλασσόταν, η εικόνα δεν έπαθε τίποτα.
Η Παναγία αποκαλύφθηκε σε όραμα μιας άρρωστης γυναίκας κατά το έτος 1760
και όταν εκείνη πήγε να προσκυνήσει, θεραπεύθηκε. Η θαυματουργή εικόνα
φυλάσσεται σήμερα στη Μόσχα. Ο Όσιος Ανατόλιος της Όπτινα
Ο Όσιος Ανατόλιος, κατά κόσμο Αλέξιος Μοϊσέεβιτς Κοπέβ, γεννήθηκε στο
χωριό Μπόμπυλι της επαρχίας Καλούγκα της Ρωσίας. Το 1832 παρακολούθησε
τα μαθήματα του εκκλησιαστικού σχολείου του Μπορόφσκ και το 1836 του
εκκλησιαστικού σεμιναρίου της Καλούγκα. Το 1853 αποσύρθηκε, για να
μονάσει στην ησυχία και στην σιωπή, στην έρημο της Όπτινα.
Ο Όσιος Ανατόλιος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1894. Ο Άγιος Γαβριήλ εκ Γεωργίας
Ο Άγιος Γαβριήλ, κατά κόσμο Γεράσιμος, γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1825 στο χωριό Βάκχβι της Γεωργίας.Σπούδασε στο εκκλησιαστικό σεμινάριο της Τυφλίδος και στην εκκλησιαστική
ακαδημία της Αγίας Πετρουπόλεως. Συνέχισε τις σπουδές του στην
Ψυχολογία, τη Θεολογία και τη Φιλοσοφία. Εξελέγη Επίσκοπος στην Εκκλησία
της Γεωργίας και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1896.
Ο Άγιος Βλαδίμηρος ο Ιερομάρτυρας Μητροπολίτης Κιέβου
ΟΆγιος Βλαδίμηρος γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1848 στο χωριό Μάλιε
Μορόσκι της επαρχίας του Ταμπώφ της Ρωσίας. Το κοσμικό του όνομα ήταν
Βασίλειος Νικηφόροβιτς Μπογκογιαβλένσκυ.
Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο εκκλησιαστικό σχολείο και έπειτα σπούδασε
στη θεολογική σχολή του Κιέβου. Όταν το 1874 αποπεράτωσε τις σπουδές
του, διορίσθηκε ως καθηγητής στην εκκλησιαστική σχολή του Ταμπώφ, όπου
και νυμφεύθηκε.
Από μικρό παιδί είχε κλήση προς την ιεροσύνη. Έτσι, το έτος 1882,
χειροτονείται πρεσβύτερος και τοποθετείται στο ναό του Κοζλώφ. Η πρώτη
δοκιμασία δεν άργησε να έλθει.
Στην αρχή της ιερατικής του διακονίας, μαζί με τον σταυρό της ιεροσύνης,
σηκώνει και τον σταυρό της χηρείας. Το 1886 απεβίωσε η πρεσβυτέρα
σύζυγός του και λίγο αργότερα το μονάκριβο παιδί του.
Η υπομονή του Αγίου ήταν όμοια με αυτή του πολύπαθου Ιώβ. Φεύγει πλέον
από τον κόσμο και ακολουθεί τη μοναχική οδό. Εγκαταβιώνει σε μονή του
Κοζλώφ και στις 6 Φεβρουαρίου 1886 κείρεται μοναχός με το όνομα
Βλαδίμηρος.
Το έτος 1888 εκλέγεται Επίσκοπος της πόλεως Σταρορούσκϊυ και καλείται να
διακονήσει το λαό του Θεού. Αφιερώνεται ολόψυχα στο πολύπαθο και
ταλαιπωρημένο ποίμνιό του.
Όλοι αναγνώριζαν στο πρόσωπό του τον αληθινό ποιμένα και πατέρα και του φιλανθρώπου Χριστού τον γνησιότατο μιμητή.
Στις 19 Ιανουαρίου 1891 εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Σαμάρα, το 1892
Αρχιεπίσκοπος Καρτάλιν και Καχεζίας και στις 21 Φεβρουαρίου 1898
Μητροπολίτης Μόσχας. Το ποιμαντικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό του έργο
είναι τεράστιο.
Διακόπτεται, όμως και πάλι, όταν εκλέγεται, στις 23 Νοεμβρίου 1912,
Μητροπολίτης της Αγίας Πετρουπόλεως. Το 1915 η Εκκλησία του αναθέτει τα
καθήκοντα του Μητροπολίτη Κιέβου.
Σε κάθε τόπο που διακονούσε ο Άγιος Βλαδίμηρος άφηνε τα ίχνη της
αγιότητάς του. Κυριολεκτικά δαπανούσε τον εαυτό του για την σωτηρία των
ανθρώπων.
Τα χρόνια ήταν δύσκολα. Το επαναστατικό κίνημα άρχισε να φουντώνει. Ο
Άγιος προβλέποντας τα μέλλοντα, μιλώντας προς τους σπουδαστές του
εκκλησιαστικού σεμιναρίου της Μόσχας, έλεγε: «Ίσως να πιστεύετε ότι ο
Πνευματικός άρτος που δίδει η Εκκλησία στον κόσμο έχει γίνει πολύ
σκληρός, για να φαγωθεί από τους ανθρώπους.
Θα έπρεπε να αναρωτηθούμε για το ποιοι εμείς είμαστε και τι κάνουμε για
τους πτωχούς αδελφούς μας. Οι αδελφοί μας πεινάνε. Είναι στο σκοτάδι.
Και εμείς οφείλουμε να εργασθούμε, για να φωτίσουμε την ζωή τους με το
φως του Χριστού, την πίστη, την ελπίδα».
Τα γεγονότα της Οκτωβριανής επαναστάσεως (1917) αποτέλεσαν, για τους
κατοίκους του Κιέβου, την αφορμή για να επιχειρήσουν την ανεξαρτησία
τους. Το Ουκρανικό συμβούλιο πίεσε τον Άγιο να προβεί σε εκκλησιαστική
αυτονομία. Εκείνος δεν το έπραξε και τον εκθρόνισαν. Έτσι κατέφυγε στη
μονή των Σπηλαίων. Δεν θέλησε να υποχωρήσει παρά τις απειλές.
Τα γεγονότα της επαναστάσεως των Μπολσεβίκων δεν άφησαν ανεπηρέαστο το
Κίεβο, το οποίο καταλήφθηκε από τον επαναστατικό στρατό. Στις 23
Ιανουαρίου 1918 οι επαναστάτες έφθασαν στη μονή των Σπηλαίων. Τον
συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν. Το μόνο που ζήτησε, πριν τον εκτελέσουν,
ήταν να του χαρίσουν λίγη ώρα, για να προσευχηθεί.
Η Αγία Ελισάβετ η Οσιομάρτυς
Η Αγία Ελισάβετ γεννήθηκε στη Δαρμστάτη της Γερμανίας την 1η Νοεμβρίου
1864. Ήταν θυγατέρα του μεγάλου δούκα της Έσσης, Λουδοβίκου Δ’ και
νυμφεύθηκε τον μεγάλο δούκα της Ρωσίας, Σέργιο Αλεξάνδροβιτς, υιό του
τσάρου Νικολάου Β’, στην Πετρούπολη στις 15 Ιουνίου 1884. Κατά το 1901 ο
σύζυγός της διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής της Μόσχας, όπου και
δολοφονήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1905.
Η μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ, μετά τον φόνο του συζύγου της, εγκατέλειψε
τον κόσμο και έγινε μοναχή. Αφιέρωσε την ζωή της εξολοκλήρου στη
φιλανθρωπία και εμφανιζόταν σπάνια στην αυλή της Αγίας Πετρουπόλεως, για
να συναντά την νεότερη αδελφή της, αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα.
Κατά την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέλαβε την διεύθυνση νοσοκομείου τραυματιών και την περίθαλψη αυτών.
Κατά την επακολουθήσασα επανάσταση του 1917 συνελήφθει και μεταφέρθηκε
στο Αικατερινμπούργκ, όπου και φονεύθηκε στις 21 Ιουλίου 1918, τρεις
μέρες μετά την δολοφονία της αυτοκρατορικής οικογένειας. Η Οσία Μαργαρίτα (Εορτή Μαργαρίτα)
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον Βίο της Οσίας.Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr) anavaseis.blogspot.gr
http://www.hristospanagia.gr/?p=4296#more-4296
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου